به نام خداوند بخشنده مهربان
تفسیر سوره الفلق
پیامبر (ص) فرمودند : «هر روز که از خانه بیرون می آیید و هنگامی که شب سر بر بالین می گذارید و جهت دوری از چشم زخم و سلامتی فرزندان و ... دو سوره قدر و فلق را قرائت نمایید.»
بگو: «پناه می برم به پروردگار سپیده دم که تاریکی را می شکافد و روشنایی روز را می آورد .»
«فَلَق» یعنی چه؟
فَلَق یعنی شکافتن (هر چیزی که شکافته شود به آن فلق می گویند.)
مثل اینکه خداوند با صبح، تاریکی شب را می شکافد .
مثل دانه ای همچون عدس یا گندم یا هر گیاهی که پوسته خود را می شکافد و از دل خاک بیرون می زند.
فلق را بعضی به آفریدگار معنی کرده اند.
فلق یعنی شکافی که پس از آن یک آفرینشی به وجود می آید؛ مثل آفرینش گیاه و آفرینش انسان و ...
خدا ما را می شناسد و قدرت دارد و ما را دوست دارد و باید از شر بدی ها به خداوند پناه ببریم.
از چه چیزی باید به خدا پناه ببریم؟ از شرّ آفریده ها
خداوند که شر ندارد و خدا هر چیزی را به خوبی آفریده است .
«شَرّ» چیست؟
شر از مخلوقات است که یا دزدی یا تجاوز یا ظلم و .... می کنند. "خداوند" که اذیت و آزار ندارد.
مثلا آیا باران شر است؟ خیر. ولی وقتی باران بسیار ببارد، باعث سیل می شود، پس من که خانه ام را در مسیر رودخانه ساخته ام و سیل آن را می برد باعث شر می شود.
یا خداوند آهن را آفرید. آیا آهن شر است؟ خیر، ولی از آهن چاقو درست می کنند و این چاقو بدست یک انسان شرور می افتد که باعث شر می شود.
از خداوند شری نمی رسد، ولی روی زمین شر است.
در مواجهه با شَرّها چه باید کرد؟
باید گفت: «پروردگارا به تو پناه می برم. تو خانه ام را و فرزندانم را و اموالم را و غیره را از شر بدی ها حفظ کن.»
غاسِق چیست؟ یعنی تاریکی.
وَقَبَ: به معنای بیاید.
خداوندا به تو پناه می برم از تاریکی وقتی می آید.
هوا که تاریک می شود، دزدان دست به کار می شوند و به راهزنی می پردازند و جانوران یا گرگ ها در تاریکی حمله می کنند.
آیا تاریکی ترس دارد؟
در تفسیر پرتوی از قرآن از آیت الله طالقانی (ره)، اولین امام جمعه تهران آمده است که شب کمترین ترس را دارد؛ یعنی اینکه خدایا به تو پناه می برم از ظلمات و جهل.
در آیت الکرسی آمده است که هر کسی اختیارش را به خداوند بدهد، خداوند او را از تاریکی ها به روشنایی ها می آورد و کافران و طاغوتیان نیز که سرپرستانشان آدم های بدی هستند، در ظلمت و تاریکی می مانند.
طاغوت چه می کند؟ انسان ها را از نور به تاریکی می برد.
خدایا از شر افراد شرور که برای مؤمنان و خدا پرستان نقشه می کشند، به تو پناه می برم.
«نَفّاثات» یعنی چه ؟ یعنی نَفّاثه از ریشه نََفَثَ یعنی دمیدن و فوت کردن یا حرف زدن.
العُقَد جمع عَقد است به معنای گرهها.
گره ها را سست می کنند و پیوند ها را باز می کنند؛ یعنی مانند کسانی را که با حرف هایشان میان زوجین اختلاف می اندازند و شکاف ایجاد می کنند.
در آیات قرآن کریم آمده است که بعضی از زوج ها دست در دست هم وارد بهشت می شوند.
یکی از دعاهای پیامبر (ص) این بود که خدایا به تو پناه می برم از کسی که خوبی ها را پنهان و بدی ها را آشکار می سازد.
معنی دیگر «العُقَد» یعنی از عقیده می آید که ما خود را به آنها گره زده ایم؛ مثل نبوت و امامت و ...
در دعای عَدیله در مفاتیح الجنان آمده است که بعضی ها وقت مردن از ایمانشان دست برمی دارند.
در زمان مرگ هر چه فرشته ها به او می گویند که به چه ایمان داری، نمی تواند بگوید به خداوند ایمان دارد.
این دعا را به ما یاد داده اند که تا آخر عمر به خداوند ایمان داشته باشیم.
بعضی ها هم نفاثات را به زنانی تعبیر کرده اند که با آرایش کردن خود مردان را به دام می اندازند.
آیت الله مکارم می فرماید: «نفاثات یک نفر نیست و امثال رادیو و تلویزیون و ... می تواند باشد.» چیزهایی هستند که می توانند اعتقادات ما را سست کنند و باید به خدا پناه ببریم.
از شرّ حسودی که حسادتش گل کند باید به خدا پناه ببریم.
امیر المومنین علیه السلام فرمود: «قرآن شفاخانه است و داروی درد های شما در قرآن است.»
از بزرگترین بیماری ها بیماری حسادت است که همه را از کودک و جوان و پیر و از خانم و آقا درگیر می کند که باید از شر آن به خدا پناه برد.
ما نسبت به کسی که به ما کمال دارد، چند حالت داریم:
حالت اول: دوست دارم آن کمال را فقط من داشته باشم که به آن بخل گویند.
حالت دوم: من نمی توانم آن کمال را داشته باشم و آن شخص هم نداشته باشد که به آن حسادت گویند.
حالت سوم: دوست دارم آن کمال را او داشته باشد و من هم آن کمال را داشته باشم که به این حالت غبطه گویند؛
مثل کسانی که در بهشت هستند و به مقام و جایگاه حضرت ابوالفضل علیه السلام و اولیاء الله غبطه می خورند.
حالت چهارم: من در جایگاهی هستم که مورد توجه دیگران هستم، ولی کاری انجام می دهم که دیگری به جای من مطرح شود که به این حالت ایثار می گویند.
در حدیث می خوانیم که حسادت، ایمان را می خورد؛ همانگونه که آتش هیزم را.
سوال: آیا پیامبر زادگان هم دچار حسادت می شوند؟
پاسخ: بله، فرزندان یعقوب نبی که به خاطر حسادت برادر خود را به چاه انداختند و یا قابیل به خاطر حسادت برادر خود هابیل را کشت.
علامت حسود چیست؟
یکی از علامت های آدم حسود این است که خوبی دیگران را می بیند، ولی می خواهد آن را خراب کند.
چطور؟
مثلا کسی مقاله ای راجع به موضوعی می نویسد، بعد که آن را ارائه می دهد، دیگران بگویند که این مطلب را که از اینترنت گرفته، کار خاصی نکرده است و عمل او را بی ارزش جلوه بدهند.
یکی از علامت های دیگر اینست که وقتی از کسی مطلبی به میان می آید، من خود را برتر از او معرفی کنم.
مثلا: شخصی می گوید من کارشناسی دارم و من می گویم من که شش سال پیش کارشناسی ارشد گرفته ام و کار او را بی ارزش می کنم.
اگر این روحیات در ما هست، باید به خدای بزرگ پناه ببریم تا در امان بمانیم.