جلسه هفتاد و یکم تفسیر قرآن کریم (1403/10/13)

rate

جلسه هفتاد و یکم تفسیر قرآن کریم (1403/10/13)

۱۴۰۳/۱۱/۰۶0 دیدگاه69 مشاهده

بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه 71: پنجشنبه مورخ 13/10/1403
تفسیر سوره «بینة»
«بَیِّنَة» به معنی دلیل روشن
این سوره در مدینه نازل شده و دارای 8 آیه می باشد.
قبل از ظهور اسلام، مسیحیان و یهودیان در کتب آسمانی شان پیامدهایی از ظهور پیامبر آخر الزمان خوانده بودند که پیامبری در سرزمین حجاز ظهور خواهد کرد.
از روی اعتمادی که به کتابهای دینی شان داشتند، از صد سال قبل از اسلام، از سرزمین خوش آب و هوای خودشان (فلسطین) به سرزمین خشک بی آب و علف حجاز مهاجرت کرده بودند. نشانه هایی را خوانده بودند و شهر مدینه را برای سکونت انتخاب کردند.
یهودیان با سواد و ثروتمند بودند و خدا و قیامت و انبیاء را قبول داشتند؛ به عشق پیامبری که در این سرزمین خواهد آمد، به این مکان آمده بودند تا به آن پیامبر ایمان بیاورند و او را پشتیبانی کنند.
مشرکین در مکه زندگی می کردند و سواد آنچنانی نداشتند؛ به خاطر با سواد بودن یهودیان و مسیحیان به آنها احترام می گذاشتند، تاریخ گذشته را از یهودیان و مسیحیان می پرسیدند و وضعیت آینده را از یهودیان و مسیحیان جویا می شدند.
حالا پیامبر اسلام (ص) ظهور کرده است تا یهودیان و مسیحیان به او ایمان بیاورند و مسلمان شوند.
یهودیان و مسیحیان گفتند: «تا دلیل روشنی نباشد، ما دین و مکتب خود را کنار نمی گذاریم و از مسیحیت و یهودیت جدا نمی شویم.»
«مُنفَکّ» یعنی جدا
یهودیان و مسیحیان دلیلشان این بود که یک پیامبری باید از طرف خدا بیاید و کتاب هایی را که پاک است و انحراف در آن نیست، برای مردم تلاوت کند و در این کتاب دلایل محکم و راه گشا باشد.
یهودیان و مسیحیان بیشتر در مدینه بودند و باعث شدند در این شهر کسب و کار و صنعت و کشاورزی رونق پیدا کند.
پیامبر اسلام (ص) در مکه ظهور کرد و 13 سال با مشرکان زندگی کرد و مشرکان مسلمانان را تحقیر و مسخره می کردند و در فشار اقتصادی قرار می دادند، با این حال جمعیت مسلمانان هر روز نسبت به قبل بیشتر می شد تا اینکه مسلمانان از مکه به مدینه هجرت کردند.
باید یهودیان و مسیحیان به دین اسلام ایمان می آوردند که نیاوردند.
درسی که از این سوره می گیریم، اینستکه اگر ما گفتیم که با منطق و دلیل حرف منطقی را شنیدیم، می پذیریم و اگر حرف منطقی را شنیدیم، باید بپذیریم و اطاعت کنیم.
مسیحیان و یهودیان می گفتند که ما دلیل محکم می خواهیم. حالا که پیامبر با معجزه و دلیل آمده و کتاب قرآن را آورده است، باز هم زیر بار نرفتند و یهودیان نه تنها مسلمان نشدند، بلکه به جنگ با پیامبر (ص) روی آوردند.
پیامبر (ص) آمده و کتاب قرآن را آورده، اما اینها از دین خود جدا نشدند و فقط عده کمی ایمان آوردند و عده زیادی کفر ورزیدند، حالا خدا با ایشان چه می کند؟
اگر کسی کافر است، پیامبر و کتاب آسمانی او را نشناخته و این شخص عذر دارد و می گوید: «خدایا من به این اندازه می دانستم.»
شهید مطهری (ره) می گفت: «خیلی از مسیحیان و یهودیان اهل بهشت هستند؛ چون می گویند: «خدایا من به این اندازه بلد بودم و نمی دانستم که در شهری دور در کشوری دور پیامبری بوده است؛ چون اطلاعاتش به من نرسیده است و من موسی بن عمران علیه السلام و تورات یا عیسی ابن مریم علیه السلام و انجیل را می شناختم واعتقاد دارم و به همان ها هم عمل کردم. این ها اهل بهشت هستند.»
در تورات و انجیل آمده بود که پیامبر آخر الزمان را امتحان کنید و اینان این سؤالات را از پیامبر (ص) می پرسیدند و او نیز جواب درست به آنها می داد، ولی باز هم ایمان نیاوردند.
این مسیحیان و یهودیان در کتابهایشان امر شده اند فقط خدا را باید بپرستند و انحرافات و کجی ها و خرافات را در دین خود وارد نکنند، اما تورات و انجیل فعلی افزودنی هایی دارد.
مثلا آمده که حضرت یعقوب علیه السلام چندین بار با خدا کشتی گرفته و او را به زمین زده است.
«حَنَف»: تمایل از باطل به حق و «حُنَفا» یعنی حق گرایان
«جَنََف»: تمایل از حق به باطل
در حالی که خدا دستور داده بود که یک دین خالص را پیروی کنند و نماز به پا دارند که مسیحیان و یهودیان نیز نماز داشتند و حتی نماز جماعت نیز داشته اند.
در 28 موضع در قرآن، زکات و قربانی و انفاق در کنار نماز آمده است.
پیامبر (ص) در یکی از نمازها در مسجد، جمعی از نمازگزاران را به اسم صدا کرد و به ایشان فرمودند که از مسجد بیرون بروید.» آنها از پیامبر(ص) پرسیدند: «آیا در نماز ما مشکلی است؟» ایشان فرمودند: «خیر؛ نمازتان ایراد ندارد، ولی شما زکات نمی دهید.»
نمازگزار باید اهل انفاق باشد، اهل ایثار باشد، اهل کمک به فقرا باشد.
مکتبی که رابطه با خدا و رابطه با محرومان در آن باشد، مکتب درستی است و ثابت و پابرجا خواهد بود.
یکی از روش های تربیتی قرآن روش مقایسه است؛ یعنی انسان چون اختیار دارد، خداوند دو راه یا دو گروه در پیش روی او قرار داده و گفته خودت انتخاب کن.
شایان ذکر است که در قرآن 115 بار کلمه دنیا آمده و 115 بار کلمه آخرت آمده است .
دعا های ما باید هم دنیایی و هم آخرتی باشد
یکی از دعا ها در شب لیلة الرغائب این باشد که خدایا؛ به دست امیرمؤمنان علی (ع) جامی از آب کوثر به ما بنوشان. این دعای آخرتی است و خدایا؛ به ما فرزند صالح عنایت بفرما یا روزی حلال برسان. اینها دعاهای دنیایی می باشد.
بهشت را خداوند در دامنه کوهی قرار داده است؛ خانه هایش کوچک و بزرگ هستند و به تعداد آیات قرآن می باشد؛ بالاترین آن متعلق به پیامبر(ص) و اهل بیت او علیهم السلام می باشد که در دعاها به ما آموخته اند که از خدا بخواهیم ما را در بهشت همسایه پیامبر (ص) و اهل بیت علیهم السلام قرار بدهد، ان شاءالله. اینگونه دعا ها دعاهای آخرتی می باشد.
بَرِیَّة»: مخلوقات
حالا که پیامبر اسلام (ص) آمده، مردم به دو دسته تقسیم شده اند:
گروه اول کافران: کسانی که کفر می ورزند
گروه دوم مؤمنان: کسانی که ایمان آورده اند
گروه اول: آنان که از یهودیان و مسیحیان و مشرکین بودند و پیامبر اسلام (ص) را قبول نکردند؛ با اینکه با دلیل آمده بود. اینها برای همیشه در آتش جهنم خواهند بود و اینان بدترین جنبندگان هستند.
در جای دیگر خداوند در قرآن می فرماید: «إنَّ شَرَّ الدَّوابِّ»؛ می دانید بدترین جنبندگان چه کسانی هستند؟
«دَوابِّ»: جُنبنده مثل حیوان، انسان، پرنده، حشرات و ...
بدترین جنبندگان کسی است که (اَلصُّمُّ : گوش شنوا ندارد.) و ( اَلبُکمُ : زبان گویا ندارد.)
خدا برای ما پیامبر و کتاب قرآن را فرستاده، اگر کسانی قدرنشناسی کنند و پشت پا بزنند و روی بگردانند، کیفرشان جهنم ابدی خواهد بود.
گروه دوم: اما کسانی که ایمان آورده اند (البته ایمان به تنهایی فایده ندارد) و عملکرد و خلق و خوی آنها به رنگ ایمان بود، اینها بهترین مؤمنان هستند.
کُفر انسان را به پستی ساقط می کند و ایمان انسان را به بلندی می رساند.
جایزه مؤمنان نزد خدا محفوظ است و جَنّات می باشد و برای همیشه در آن خواهند ماند و این جایزه برای کسانی است که از خدا می ترسند.
خَشیَت: ترسی است که از عظمت خداوند باشد.
مثل اینکه ما وقتی بزرگی کسی را که حس کردیم، به خودمان اجازه نمی دهیم که از او نافرمانی کنیم، این خَشیَت است .
مفسران شیعه و سنی برای آیات آخر سوره بَیّنة احادیثی آورده اند.
حدیث اول: پیامبراسلام (ص) به امیر مؤمنان حضرت علی (ع) فرمودند: «علی جان! مصداق این آیه تو و شیعیانت هستید. تو و شیعیانت می آیید، همه راضی هستید و خدا نیز از شما راضی است.
دشمنان تو می آیند غَضبان (عصبانی) و مُقمحین (دست بسته).»

در حدیث دیگری از جابرابن عبداله انصاری آمده است: «در مسجد الحرام کنار کعبه با پیامبر(ص) نشسته بودیم که ناگهان پیامبر (ص) چشمش به حضرت علی علیه السلام افتاد و فرمود: «برادرم نزد شما آمد. به خدای کعبه قسم؛ این علی و شیعیانش رستگاران روز قیامت می باشند.» و پیامبر (ص) آیات آخر سوره بَینة را تلاوت کرد.

و در آخر
ماه رَجب ماه امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام می باشد و پیامبر (ص) اینگونه توصیف کرده اند:
«به خدا قسم؛ اولین مؤمن از شما علی است؛ کمر بست تا فرمان خدا را اجرا کند و با وفاترین شما به عهد خدا و بهترین قاضی بر اساس حکم خداست؛ وقتی به رهبری می رسد، عادلانه ترین تقسیم را دارد و نسبت به مردم از همه عادل تر و از نظر منزلت از همه بالاتر است.»
اگر کسی می خواهد که خوب ترین خوب ها باشد، ایمان و عمل صالح را انجام بدهد و اگر می خواهد پست ترین باشد، آگاهانه حق را انکار کند که از حیوانات نیز پست تر است.
متأسفانه بیشتر یهودیان و مسیحیان با اینکه اسلام و قرآن و پیامبر (ص) را شناختند، ولی از او روی برگرداندند و کمر به قتل پیامبر (ص) بستند.
اگر کسانی حق را بشنوند و انعطاف نشان دهند و اطاعت کنند، اینها بهترین ها هستند، اما اگر کسانی حق را می شنوند و آگاهانه لجاجت می کنند، جایگاهشان جهنم است.