بسم الله الرحمن الرحیم
الهی انطقنی بالهدی والهمنی التقوی
پیامبر اکرم (ص) در جمعه آخر شعبان خطبه ای خواندند که ۳۰ رهنمود در آن خطبه هست.
اولین آن این است...با نیت های صادق ودلهای پاک دو چیز را از خدا بخواهید وآن توفیق روزه داری وخواندن قرآن است.
آیاتی که برای تفسیر انتخاب کردیم، درباره ماه بندگی ، ماه رمضان است.
راه ورسم بندگی را بر اساس آیات قران بیان می کنیم.
آیات ۶۳ تا ۶۸ سوره فرقان
وَعِبادُالرَّحمَنِ.... بندگان خدای مهربان
بنا داریم در برنامه تفسیر این آیات بگوییم بنده خدا کیست.
بندگی خدا خیلی مقام دارد. ما در تشهد هر نمازمان پیامبر (ص) را با دوصفت می خوانیم : ...وَاَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا عَبدُهُ وَرَسولُهُ...نشان می دهد مقام بندگی مقام والایی است.
آیه ۱ سوره اسرا درباره سفر آسمانی پیامبر (ص) است.چگونه شد پیامبر به آسمان رفت و چون بندگی کرد؟
سُبحانَ الَّذی اَسرَی بِعَبدِهِ لَیلًا مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ اِلَی المَسجِدِ الأَقصَی....
اگر کسی بنده بشود به آسمانها معراج پیدا میکند.
ما وقتی می گوییم بندگی، اولین چیزی که به فکرمان میرسد نماز وروزه و حج وزیارت ودعا هست، اما قرآن وقتی حرف از بندگی می زند سراغ رفتار ما می آید.سراغ خلق وخو وکردار ما می آید.
اولین نشانه بندگی تواضع است. « وَ عِبادُ الرَّحمَنِ الَّذینَ یَمشونَ عَلَی الاَرضِ هَونًا...» بندگان خدا مشی و رفتار وکردارشان با نرمی و فروتنی وآرامش است وبا اهانت رفتار نمی کنند.
تواضع وفروتنی اولین خصوصیت بنده خداست .بنده خدا در رفتارش تنش ندارد وباعث آزار کسی نیست.
پیامبر( ص) فرمودند : « مومن کسی است که دیگران از دست وزبان او راحت باشند. »
نشانه دوم ...« وَاِذا خاطَبَهُمُ الجاهِلونَ قالوا سَلامًا »...
بنده خدا در گفتارش سلامت دارد.در زبانش حرف زشت جاری نمی شود واهانت نمی کند.به دیگران فحش نمی دهد.پیامبر( ص) فرمودند: « بدترین شوهر شوهری است که در خانه فحش می دهد وبدترین زن زنی است که در خانه فحش می دهد. »
حتی اگر طرف ما نادانی وجهالت کند ما باید صبوری کنیم وخشم خودمان را فرو ببریم.
موسی بن عمران (ع) وقتی آگاه شد باید رسالت خدا را به مردم برساند دست به دعا برداشت واولین چیزی که از خدا خواست این بود ...« رَبِّ اشرَح لی صَدری »...خدایا به من حوصله بده.
روایت داریم غالب پیامبران یک دوره چوپانی کرده اند چون در چوپانی تمرین صبوری هست.
خیلی ها به پیامبر(ص) میگفتند: « به آنها که شما را اذیت کردند نفرین کنید . » ایشان می فرمودند : « من نفرین نمی کنم.صبوری نشانه ی بنده خداست. »
در حدیث داریم ایمان کسی استقامت نمی یابد مگر که قلبش مستقیم باشد و قلب کسی استقامت نمیابد مگر اینکه زبانش استقامت یابد.
از امام باقر (ع) حدیث داریم که بیشتر جهنمیان بخاطر زبانشان به جهنم می روند.
باید مراقب زبان وگفتارمان باشیم.
نشانه سوم...« وَالَّذینَ یَبیتونَ لِرَبِّهِم سُجَّدًا وَ قِیامًا »
در دل شب خیز وریز قطره ی اشکی زچشم
که عفو کردن بود در همه دم کارما
از نشانه های بندگی دل کندن از خواب شب و شب زنده داری است.
برای سحر خیزی خیلی سفارش شده حتی برای کسانی که نمی توانند روزه بگیرند وحتی برای بچه ها ؛ سیره امامان اینگونه بوده که بچه ها را بیدار می کردند تا سحر را درک کنند.
صدیقه طاهره (س) بچه های کوچکش که ۵ و۶ و۷ ساله بودند را برای سحر بیدار می کردند .
امام حسن مجتبی (ع) دعا های مادرش را در قنوت نماز می شنیده .
امام صادق (ع) میفرمایند : « خداوند در قرآن برای هر کار نیکی پاداش بیان فرموده الا یک کار وآن کندن پهلو ها از رختخواب وبیداری برای تلاوت قرآن ومناجات وراز ونیاز ونماز است. »
شب زنده داری در شبهای جمعه خیلی سفارش شده ، در حدیث داریم که در شبهای جمعه خداوند فرشتگانی به زمین می فرستد واز آغاز شب تا سحر صدا می زنند آیا کسی هست که بخواهد خدا او را بیامرزد؟
برخیزید بشارت...این سومین نشانه بندگان خداست.
عبادت در دل شب ...کسی نیست انسان ریا بکند.تنها در خلوت وعاشقانه...مخصوصا جوان ؛
حدیث داریم که وقتی جوانی در دل شب از خواب شیرین دل می کند وپیشگاه خدا راز ونیاز میکند، خدا پیام می دهد به فرشتگان که بیایید وبنده مرا تماشا کنید.
ویژگی چهارم...ترس از جهنم... « وَالَّذینَ یَقولونَ رَبَّنَا اصرِف عَنّا عَذابَ جَهَنَّمَ اِنّ عَذابَها کانَ غَرامًا * اِنَّها ساءَت مُستَقَرًّا وَ مُقامًا »
بنده خدا از آتش جهنم می ترسد وبی حیایی نمی کند.به خدا اینگونه می گویند: « پروردگارا عذاب جهنم را از ما دور کن...عذاب جهنم دامن گیر است، عذاب جهنم خسارت است.جهنم بد جایگاه وبد قرارگاهی است. »
جهنم برای انسانها کشش وجاذبه دارد ؛ چون پر از هوس ها است .همه گناهان شیرین هستند ومارا جذب می کنند.
ما باید از عامل دیگری استفاده کنیم تا از جهنم نجات پیدا کنیم.
شبهای قدر دعایی را جبرئیل به پیامبر( ص) یاد داد وایشان به حضرت علی (ع) یاد دادند تا به ما رسیده، در این دعا هزار ویک نام خدا رابر زبان جاری می کنیم ویک حاجت را بیان می کنیم...« سُبحانَکَ یا لااِلَهَ اِلّا اَنتَ الغَوثَ الغَوثَ خَلِّصنا مِنَ النّارِ یا رَبِّ »
نشانه بعدی...موسی بن جعفر (ع) از کوچه ای گذر می کردند، دیدند از خانه ای صدا رقص وپایکوبی می آید.کنیز خانه آمده بود بیرون زباله را بگذارد موسی بن جعفر (ع) از این کنیز پرسید : « صاحب این خانه آزاد است یا بنده ؟ »
کنیز گفت : « او آزاد است واز اشراف شهر است. » صاحب خانه دید کنیزش دیر آمد . علت را جویاشد وکنیز ماجرا را گفت.
با پاهای برهنه در کوچه به دنبال موسی بن جعفر (ع) دوید وخودش را به پاهای ایشان انداخت وگفت: « من اشتباه کردم ، من بندگی را می خواهم. »
بندگی کن تا که سلطانت کنم ...بندگان خدا از آتش جهنم می ترسند.
یک دعایی را به ما یاد دادند که در سیزدهم وچهاردهم و پانزدهم ماه مبارک بخوانیم ؛ دعای مجیر ودر این دعا شصت وچند بار می گوییم :« اَجِرنا مِنَ الّنارِ یا مُجیرُ » ؛ یعنی ما را پناه بده از آتش...یعنی همه ما به این خطر تهدید می شویم .
پلی که روی جهنم است در همین دنیاست.
درست زندگی کردن مراقبت لازم دارد...باید مراقب بود از یاد مرگ غافل نشویم.
سلمان فارسی استاندار مدائن شد. هنگام ورود به استانداری دید ساختمان مجللی برای استانداری هست ایشان در آنجا ساکن نشد و ساختمانی در پایین شهر اجاره کرد تا مدام با مردم باشد.
روزی از بازار گذر می کرد که جوانی را به حالت غش دید .
سلمان بالای سر او نشست تا حالش بهتر شود . پرسید: « چه شده؟ » جوان گفت : « دیدم آهنگر آهن داغ را از کوره در آورد وشروع به کوبیدن کرد، یاد این آیه قرآن افتادم : وَ لَهُم مَقامِعُ مِن حَدیدٍ » در جهنم چکش های آهنین هست.سلمان فارسی که به قول امام صادق (ع )ده درجه ایمان را پیموده به جوان می گوید: « می شود مرا به عنوان دوستت انتخاب کنی » ؛ زیرا دید این جوان جواهر است ، جوانی که از آتش جهنم بترسد جواهر است.
بنده خدا آتش جهنم را مسخره نمی کند واسم آتش جهنم که می آید رنگ از رخسارش می پرد.
نشانه پنجم ...« وَاَّلذینَ اِذا اَنَفقوا لَم یُسرِفوا وَ لَم یَقتُروا وَکانَ بَینَ ذَلِکَ قَوامًا »...
بنده خدا وقتی خرج می کند معتدل خرج می کند ، نه بریز وبپاش دارد و نه خساست وبخل می ورزد.
خیلی ها درآمد دارند ولی بر خانواده شان تنگ می گیرند.
بعضی هم بی رویه خرج می کنند وتقدیر معیشت ندارند.
واین هردو غلط است.در حدیث داریم از چیزهایی که خداوند به بنده اش الهام می کند تقدیر معیشت است.
ابوطلحه انصاری در بحبوحه جنگ سینه اش را سپر دفاع از رسول خدا (ص) کرد. آیه نازل شد: « لَن تَنالُوا البِرَّ حَتَّی تُنفِقوا مِمّا تُحِبّونَ » به نیکی نمی رسید مگر از آنچه دوست دارید گذشت کنید.
نزد پیامبر (ص) آمد وگفت : « باغی دارم که چشمه خوبی دارد ومن خیلی دوستش دارم. آمده ام آن را در راه خدا انفاق کنم. »
پیامبر( ص) فرمود : « مبارک است، مبارک است. عجب معامله پرسودی !
بنده خدا اهل انفاق وایثار است.
پیامبر (ص) در پایان ماه شعبان فرمودند : « در ماه رمضان صدقه بدهید بیش از هر ماه »
در کتاب آیت الله مشکینی (ره) به نام پندهای عددی ، حدیثی داریم که پیامبر (ص) فرمودند : « اِنَّ القَبرَ یُنادی کُلَّ یَومٍ بِخَمسِ کَلِماتٍ ...قبر هر روز پنج جمله به ما می گوید : اَنَا بَیتُ الفَقرِ، فَاحمِلوا اِلَیَّ کَنزًا...من خانه ی نداری ، هستم ، پس به سوی من می آیید گنج بیاورید .
اَنَا بَیتُ الظُّلمَةِ فَاحمِلوا اِلَیَّ سِراجًا...من خانه ی تاریکی هستم، به اینجا می آیید ، چراغ بیاورید .
اَنَا بَیتُ الوَحدَةِ فَاحمِلوا اِلَیَّ اَنیسًا...من خانه تنهایی ام ، وقتی می آیید ، یک انیس ومونس بیاورید .
اَنَا بَیتُ التُّرابِ فَاحمِلوا اِلَیَّ الفِراشَ...من خانه خاکی هستم، می آیید یک فرش هم بیاورید .
اَنَا بَیتُ الحَیّاتِ وَالعَقارِبِ فَاحمِلوا اِلَیَّ تِریاقًا ...من خانه مارها وعقرب ها هستم ، با خودتان پاد زهر بیاورید.
اصحاب از حضرت خواستند که اینها را معنا کنند.
پیامبر فرمودند : « ضد زهر صدقه است .فراش عمل صالح است. انیس ، تلاوت قرآن است.سراج نماز شب است وکنز ولایت علی بن ابیطالب (ع) است.
خدایا رحمتهایی که به بندگان خوبت می رسانی به ماهم مرحمت بفرما.
والسلام علیکم ورحمه الله
