۲۲۷۹۶.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :مَن طَلبَ هذا الرِّزقَ مِن حِلِّهِ لِيَعودَ بهِ على نَفسِهِ و عِيالِهِ. كانَ كالمُجاهِدِ في سَبيلِ اللّه ِ. فإن غُلِبَ علَيهِ فلْيَستَدِنْ علَى اللّه ِ و على رَسولِهِ صلى الله عليه و آله ما يَقوتُ بهِ عِيالَهُ. فإن ماتَ و لَم يَقضِهِ كانَ علَى الإمامِ قَضاؤهُ. فإن لَم يَقضِهِ كانَ علَيهِ وِزرُهُ.^۱

(انظر) وسائل الشيعة : ۱۳ / ۹۰ باب ۹.
مستدرك الوسائل : ۱۳ / ۳۹۷ باب ۹.

۴۱۶۹

ما يَنبَغي لِلوالي مُباشَرَتُهُ

۲۲۷۹۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام ( ـ مِن كِتابِهِ للأشتَرِ لَمّا وَلاّهُ مِصرَ ـ ) : ثُمّ اُمورٌ مِن اُمورِكَ لا بُدَّ لكَ مِن مُباشَرَتِها : مِنها إجابَةُ عُمّالِكَ بما يَعيا^۲ عَنهُ كُتّابُكَ. و مِنها إصدارُ حاجاتِ النّاسِ يَومَ وُرودِها علَيكَ بما تَحرَجُ^۳ بهِ صُدورُ أعوانِكَ. و أمضِ لِكُلِّ يَومٍ عَمَلَهُ ؛ فإنَّ لِكُلِّ يَومٍ ما فيهِ.^۴

۲۲۷۹۶.امام كاظم عليه السلام :هر كس اين روزى را از راه حلال بطلبد تا آن را خرج خود و خانواده اش كند، مانند مجاهدِ در راه خداست. پس، اگر در پيكارِ زندگى مغلوب شد، به ضمانت خدا و رسول او، وام بگيرد و خوراك خانواده اش را تأمين كند و اگر پيش از آنكه بدهى خود را بپردازد از دنيا برود، امام (حاكم مسلمانان) موظّف است آن را پرداخت كند و اگر پرداخت نكند، گناهش به گردن اوست.

۴۱۶۹

كارهايى كه حكمران بايد شخصاً انجام دهد

۲۲۷۹۷.امام على عليه السلام ( ـ در فرمان استاندارى مصر به مالك اشتر ـ ) نوشت : در بين كارهاى تو كارهايى هست كه بايد شخصاً انجام دهى. از آن جمله است پاسخ دادن به [نامه هاى] كارگزارانت در مواردى كه دبيرانت درمى مانند. ديگرى. انجام درخواست هاى مردم در همان روزى كه به تو مى رسد و دستيارانت فرصت و حوصله انجام همه آن را ندارند و كار هر روز را در همان روز به انجام رسان؛ زيرا هر روزى را كارى است.

1.وسائل الشيعة : ۱۳/۹۱/۲.

2.عَيا عنه يَعيا عِيّا : عجز عنه (المصباح المنير : ۴۴۱).

3.حَرَج صَدرُه : ضاق فلم ينشرح لخير (لسان العرب : ۲/۲۳۳). و الأعوان تضيق صدورهم بتعجيل الحاجات. و يحبّون المماطلة في قضائها ؛ استجلابا للمنفعة. أو إظهارا للجبروت. (كما في هامش نهج البلاغة ضبط الدكتور صبحي الصالح).

4.نهج البلاغة : الكتاب ۵۳.