۳۸۵۶

النَّفسُ

الكتاب :

وَنَفْسٍ وَ مَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا».^۱

الحديث :

۲۰۴۹۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّ النَّفسَ لَجَوهَرَةٌ ثَمينَةٌ ؛ مَن صانَها رفَعَها. و مَنِ ابتَذَلَها وَضَعَها.^۲

۲۰۴۹۵.عنه عليه السلام :لَيسَ على وَجهِ الأرضِ أكرَمُ علَى اللّه ِ سبحانَهُ مِن النَّفسِ المُطيعَةِ لِأمرِهِ.^۳

۲۰۴۹۶.عنه عليه السلام :العِلمُ قائدٌ، و العَملٌ سائقٌ، و النَّفسُ حَرونٌ^۴.^۵

۲۰۴۹۷.عنه عليه السلام :النُّفوسُ طَلِقَةٌ. لكنَّ أيدِي العُقولِ تُمسِكُ أعِنَّتَها عنِ النُّحوسِ.^۶

۲۰۴۹۸.عنه عليه السلام :اللّهُمّ داحِيَ المَدحُوّاتِ. و داعِم المَسمُوكات. و جابِلَ القُلوبِ على فِطرَتِها : شَقِيِّها و سَعيدِها.^۷

۳۸۵۶

نَفْس

قرآن:

«سوگند به نَفْس و آن كس كه آن را درست كرد. سپس پليد كارى و پرهيزگاريش را به آن الهام كرد».

حديث :

۲۰۴۹۴.امام على عليه السلام :همانا نَفْس گوهرى گران بها است، هر كه آن را نگه داشت بلند مرتبه اش گردانيد و هركه از آن نگهدارى نكرد پست و خوارش ساخت.

۲۰۴۹۵.امام على عليه السلام :در روى زمين چيزى نزد خداوند سبحان گراميتر از نفْسى كه مطيعِ فرمان او باشد، وجود ندارد.

۲۰۴۹۶.امام على عليه السلام :علم از جلو مى كشد و عمل از پشت سر مى راند و نفْس [مركبى ]سركش است.

۲۰۴۹۷.امام على عليه السلام :نَفْس ها افسار گسيخته اند، امّا دست هاى خردها عنان آنها را گرفته نمى گذارند به بدبختى و هلاكت افكنند.

۲۰۴۹۸.امام على عليه السلام :بار خدايا! اى گستراننده زمين ها و بر پا دارنده آسمان ها و آفريننده دل هايى كه بدبختى و خوشبختى هر يك را با آن سرشته اى.

1.الشمس : ۷ و ۸.

2.غرر الحكم : ۳۴۹۴.

3.غرر الحكم : ۷۵۳۰.

4.الفَرَسُ الحَرون : الذي لا ينقاد، و إذا اشتدّ به الجري وقف (مجمع البحرين : ۱ / ۳۹۵).

5.تحف العقول : ۲۰۸.

6.غرر الحكم : ۲۰۴۸.

7.نهج البلاغة: الخطبة۷۲.