۳۵۷۲
مَثَلُ العالِمِ بِلا عَمَلٍ
الكتاب :
مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارَا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللّه ِ وَ اللّه ُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ».۱
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْنَاهُ آيَاتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِينَ * وَ لَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذَلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ».۲
(انظر) غافر : ۸۲. الشورى : ۱۴.
الحديث :
۱۸۶۱۴.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :مَثَلُ العالِمِ الّذي يُعَلِّمُ النّاسَ الخَيرَ و يَنسى نَفسَهُ مَثَلُ الفَتيلَةِ ؛ تُضيءُ للنّاسِ و تُحرِقُ نَفسَها.۳
۱۸۶۱۵.عنه صلى الله عليه و آله :مَثَلُ الّذي يُعلِّمُ الخَيرَ و لا يَعمَلُ بهِ مَثَلُ السِّراجِ ؛ يُضيءُ للنّاسِ و يُحرِقُ نَفسَهُ.۴
۳۵۷۲
مَثَل عالم بى عمل
قرآن:
«مَثَل كسانى كه تورات بر آنان بار شد آن گاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب هايى را بر پشت مى كشد [وه ]چه زشت است مَثَل آن قومى كه آيات خدا را به دروغ گرفتند و خدا مردم ستمگر را راه نمى نمايد».
«و خبر آن كس را برايشان بخوان كه آيات خود را به او داده بوديم، پس از آن عارى گشت. آن گاه شيطان او را دنبال كرد و از گمراهان شد. و اگر مى خواستيم، قدر او را به وسيله آن [آيات ]بالا مى برديم، اما او به زمين گراييد و از هواى نفس خود پيروى كرد. از اين رو، مثل او مثل سگ است كه اگر بر او حمله ور شوى، زبان از كام برآوَرَد و اگر رهايش كنى [باز هم ]زبان از كام برآوَرَد. اين، مَثَل آن گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند. پس اين داستان را [براى آنان] حكايت كن، شايد كه آنان بينديشند».
حديث:
۱۸۶۱۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مثل عالمى كه مردم را خوبى مى آموزد و خودش را از ياد مى برد، مثل فتيله اى است كه براى مردم نور مى دهد امّا خودش را مى سوزاند.
۱۸۶۱۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه خوبى را تعليم مى دهد و خودش به آن عمل نمى كند، مانند چراغى است كه براى مردم نور مى دهد اما خودش را مى سوزاند.
1.الجمعة : ۵.
2.الأعراف : ۱۷۵. ۱۷۶.
3.كنز العمّال : ۲۸۹۷۵.
4.بحار الأنوار : ۲/۳۸/۵۶.