۳۴۸۰

ما يوجِبُ الكَمالَ

۱۸۰۸۴.بحار الأنوار :أقبَل العبّاسُ ذاتَ يومٍ إلى رسول اللّه صلى الله عليه و آله و كانَ العبّاس طُوالاً حَسَنَ الجِسمِ فلمّا رآهُ النّبيُّ صلى الله عليه و آله تَبَسَّمَ إليهِ و قالَ : يا عَمِّ. إنّكَ لَجَميلٌ! فقالَ العباسُ : ما الجَمالُ بالرجُلِ يا رسولَ اللّه ِ ؟ قالَ : بصَوابِ القَولِ بالحقِّ. قالَ : فما الكمالُ ؟ قالَ : تَقوَى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ و حُسنُ الخُلُقِ.^۱

۱۸۰۸۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :كمالُ الرجُلِ بسِتِّ خِصالٍ : بِأصغَرَيهِ. و أكبَرَيهِ. و هيئَتَيهِ ؛ فأمّا أصغراهُ فقَلبُهُ و لِسانُهُ. إن قاتَلَ قاتَلَ بجَنانٍ. و إن تَكَلَّمَ تَكَلَّمَ بلِسانٍ. و أمّا أكبَراهُ فعَقلُهُ و هِمَّتُهُ. و أمّا هَيئَتاهُ فمالُهُ و جَمالُهُ.^۲

۱۸۰۸۶.عنه عليه السلام :الكمالُ في ثلاثٍ : الصَّبرُ علَى النَّوائبِ. و التَّورُّعُ في المَطالِبِ. و إسعافُ الطّالِبِ.^۳

۱۸۰۸۷.عنه عليه السلام :بالعَقلِ كمالُ النفسِ. بالمُجاهَدَةِ صَلاحُ النفسِ.^۴

۳۴۸۰

عوامل رسيدن به كمال

۱۸۰۸۴.بحار الأنوار :روزى عباس [بن عبد المطلّب ]پيش پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آمد. چون عباس مردى بلند قامت و خوش اندام بود حضرت به او تبسمى كرد و فرمود: اى عمو! تو زيبا هستى! عباس گفت: اى رسول خدا! زيبايى مرد به چيست؟ پيامبر فرمود: به درست گفتن سخن حق. گفت: كمال چيست؟ فرمود: پروا داشتن از خداوند عزّ و جلّ و خوش خويى.

۱۸۰۸۵.امام على عليه السلام :كمال مرد به شش خصلت است: به دو عضو كوچك او و دو شى ء بزرگش و دو هيئت او. دو عضو كوچك او دل و زبان اوست؛ اگر بجنگد. با دلش مى جنگد و اگر سخن بگويد، با زبانش سخن مى گويد. دو عضو بزرگ او، خرد و همّت اوست و دو هيئت او مال و جمال اوست.

۱۸۰۸۶.امام على عليه السلام :كمال در سه چيز است: شكيبايى در برابر مصائب، پارسايى در خواهشها و خواستها و كمك كردن به كمك خواه.

۱۸۰۸۷.امام على عليه السلام :با خرد است كه نفْس به كمال مى رسد، با جهاد [نفس] است كه نفْس ساخته مى شود.

1.بحار الأنوار : ۷۰/۲۹۰/۲۷.

2.معاني الأخبار : ۱۵۰/۱.

3.غرر الحكم : ۱۷۷۷.

4.غرر الحكم : ۴۳۱۸ و ۴۳۱۹.