۳۴۶۶

ذَمُّ إظهارِ كُلِّ ما يُعلَمُ

۱۸۰۱۰.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :كَفى بالمَرءِ مِن الكَذِبِ أن يُحَدِّثَ بكُلِّ ما سَمِعَ.^۱

۱۸۰۱۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تَقُلْ ما لا تَعلَمُ. بَل لا تَقُلْ كُلَّ ما تَعلَمُ. فإنَّ اللّه َ فَرَضَ على جَوارِحِكَ كُلِّها فَرائضَ يَحتَجُّ بها علَيكَ يَومَ القِيامَةِ.^۲

۱۸۰۱۲.عنه عليه السلام :مِن عَقلِ الرجُلِ أن لا يَتَكلَّمَ بجَميعِ ما أحاطَ بهِ عِلمُهُ.^۳

۱۸۰۱۳.عنه عليه السلام :لا تَتَكلَّمْ بكُلِّ ما تَعلَمُ. فَكَفى بذلكَ جَهلاً.^۴

۱۸۰۱۴.عنه عليه السلام :لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِكُلِّ ما تَسمَعُ، فكَفى بذلكَ خُرقا.^۵

۱۸۰۱۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :اسمَعُوا مِنّي كلاما هُو خَيرٌ لَكُم مِن الدُّهمِ المُوقَفَةِ : لا يَتكلَّمْ أحدُكُم بما لا يَعنيهِ. وَ ليَدَعْ كثيرا مِن الكلامِ فيما يَعنيه حتّى يَجِدَ له مَوضِعا. فَرُبَّ مُتَكلِّمٍ في غيرِ مَوضِعِهِ جَنى على نفسِهِ بكلامِهِ.^۶

۳۴۶۶

نكوهش آشكار ساختن همه دانسته ها

۱۸۰۱۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :براى دروغ گويى آدمى همين بس كه هر چه مى شنود بازگو كند.

۱۸۰۱۱.امام على عليه السلام :آنچه نمى دانى مگوى، حتى تمام آنچه را هم كه مى دانى مگوى؛ زيرا خداوند بر كليه اعضاى بدن تو فرايضى واجب كرده است، كه روز قيامت به وسيله آنها بر ضدّ تو حجّت مى آورد.

۱۸۰۱۲.امام على عليه السلام :از خردمندى آدمى اين است كه تمام آنچه را مى داند نگويد.

۱۸۰۱۳.امام على عليه السلام :هر چه را كه مى دانى مگوى؛ زيرا اين كار نشانه نادانى است.

۱۸۰۱۴.امام على عليه السلام :هر چه را مى شنوى براى مردم بازگو مكن، كه اين نشانه حماقت است.

۱۸۰۱۵.امام صادق عليه السلام :سخنى را از من بشنويد كه از اشتران خاكسترى كه دست و پايشان خطوط سياه دارد، براى شما بهتر است: نبايد هيچ يك از شما سخن بيهوده بگويد و بسيارى از سخنان مفيد را هم نبايد به زبان آورد، مگر آن گاه كه برايش جايى بيابد كه بسا كسى سخنى نابجا بگويد و با آن سخن بر خود جنايت كند.

1.كنز العمّال : ۸۲۰۸.

2.نهج البلاغة : الحكمة ۳۸۲.

3.غرر الحكم : ۹۳۲۷.

4.غرر الحكم : ۱۰۱۸۷.

5.غرر الحكم : ۱۰۲۵۰.

6.بحار الأنوار : ۲/۱۳۰/۱۵.