(انظر) الكلام : باب ۳۴۶۷.

۳۴۶۴

المُتَكَلِّمُ و وَثاقُ الكَلامِ

۱۷۹۹۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الكلامُ في وَثاقِكَ ما لم تَتَكلَّمْ بهِ. فإذا تَكَلَّمتَ بهِ صِرتَ في وَثاقِهِ. فَاخزُنْ لِسانَكَ كما تَخزُنُ ذَهَبَكَ و وَرِقَكَ. فَرُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَت نِعمَةً و جَلَبَت نِقمَةً.^۱

۱۷۹۹۹.عنه عليه السلام :إذا تَكَلَّمتَ بالكَلِمَةِ مَلَكَتكَ. و إذا أمسَكتَها مَلَكتَها.^۲

۱۸۰۰۰.عنه عليه السلام :احفَظْ لسانَكَ ؛ فإنّ الكَلِمَةَ أسيرَةٌ في وَثاقِ الرجُلِ. فإن أطلَقَها صارَ أسيرا في وَثاقِها.^۳

۱۸۰۰۱.عنه عليه السلام :في الصَّمتِ السَّلامَةُ مِن النَّدامَةِ. و تَلافيكَ ما فَرَطَ مِن صَمتِكَ أيسَرُ مِن إدراكِ فائدةِ ما فاتَ مِن مَنطِقِكَ. و حِفظُ ما في الوِعاءِ بِشَدِّ الوِكاءِ.^۴

۳۴۶۴

گوينده و بندِ سخن

۱۷۹۹۸.امام على عليه السلام :تا سخن را به زبان نياورده اى، سخن در بند توست. همين كه آن را به زبان آوردى، تو در بند سخن در مى آيى. پس همان گونه كه زر و سيم خود را در گنجينه مى نهى، زبانت را نيز در گنجخانه دهان نگه دار؛ كه بسا سخنى نعمتى را از كف برده و خشم و كيفرى [الهى] را آورده است.

۱۷۹۹۹.امام على عليه السلام :هر گاه سخنى گفتى، آن سخن مالك توست و هر گاه آن را، نگه داشتى در اختيار توست.

۱۸۰۰۰.امام على عليه السلام :زبانت را نگه دار؛ زيرا سخن، در بندِ آدمى اسير است. پس چون آن را رها كند، او اسيرِ بند آن مى شود.

۱۸۰۰۱.امام على عليه السلام :خاموشى، مايه مصون ماندن از پشيمانى است و تلافى آنچه بر اثر خاموشى ات از دست رفته، آسانتر از جبران فايده اى است كه بر اثر سخن گفتنت از كف رفته باشد و نگه داشتن آنچه در ظرف است با بستن بندِ آن است.

1.نهج البلاغة : الحكمة ۳۸۱.

2.غرر الحكم : ۴۰۸۴.

3.بحار الأنوار : ۷۱/۲۹۳/۶۳.

4.بحار الأنوار : ۷۷/۲۱۵/۱.