۳۴۵۵

الكَلامُ

الكتاب :

مَنْ كانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَ الَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَ مَكْرُ أُولَئِكَ هُوَ يَبُورُ».^۱

الحديث :

۱۷۹۳۳.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :إنّ الرجُلَ لَيتكَلَّمُ بالكَلِمَةِ مِن رِضوانِ اللّه ِ ما كانَ يَظُنُّ أن تَبلُغَ ما بَلَغَت يَكتُبُ اللّه ُ تعالى لَهُ بها رِضوانَهُ إلى يَومِ يَلقاهُ. و إنّ الرجُلَ لَيَتكلَّمُ بالكَلِمَةِ مِن سَخَطِ اللّه ِ ما كانَ يَظُنُّ أن تَبلُغَ ما بَلَغَت يَكتُبُ اللّه ُ لَهُ بها سَخَطَهُ إلى يَومِ يَلقاهُ.^۲

۱۷۹۳۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَغرِسُ الكلامِ القَلبُ. و مُستَودَعُهُ الفِكرُ. و مُقَوِّيهِ [ و مُقوِّمُهُ]^۳ العَقلُ. و مُبدِيهِ اللِّسانُ. و جِسمُهُ الحُروفُ. و رُوحُهُ المَعنى. و حِليَتُهُ الإعرابُ. و نِظامُهُ الصَّوابُ.^۴

۳۴۵۵

سخن

قرآن:

«هر كس عزّت مى خواهد، عزّت يكسره از آنِ خداست. سخن پاكيزه به سوى او بالا مى رود و كار شايسته به آن رفعت مى بخشد. و كسانى كه با حيله و مكر كارهاى بد مى كنند، عذابى سخت خواهند داشت و نيرنگشان خود، تباه مى گردد».

حديث:

۱۷۹۳۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :گاه انسان سخنى خشنود كننده خدا مى گويد كه گمان نمى كند آن سخن بدانجا رسد كه رسيد و خداوند متعال به سبب آن سخن خشنودى خود را تا روزى كه ديدارش كند، براى او مى نويسد و گاه انسان سخنى نا خرسند كننده خداوند مى گويد كه گمان نمى كند آن سخن بدانجا رسد كه رسيد و خداوند به سبب آن سخن خشم و ناخشنودى خود را تا روزى كه ديدارش كند، براى او مى نويسد.

۱۷۹۳۴.امام على عليه السلام :كشتگاه سخن، دل است و انبار آن، انديشه و تقويت كننده آن، خرد و آشكار كننده آن، زبان و جسم آن، حروف (كلمات) و جانش، معنا و زيورش، درست بيان كردن و نظامش، درستى.

1.فاطر : ۱۰.

2.الترغيب و الترهيب : ۳/۵۳۷/۴۵.

3.ما بين المعقوفين نقلناه من طبعة بيروت و طهران.

4.غرر الحكم : ۹۸۳۰.