۱۷۱۶۱.عنه عليه السلام :عِمارَةُ القُلوبِ في مُعاشَرَةِ ذَوي العُقولِ.^۱

۱۷۱۶۲.عنه عليه السلام ( ـ من وصيَّتِهِ لابنِهِ الحسنِ عليه السلام ـ ) : اُوصِيكَ بتَقوَى اللّه ِ ـ أي بُنَيَّ ـ و لُزومِ أمرِهِ. و عِمارَةِ قَلبِكَ بذِكرِهِ.^۲

(انظر) الزيارة : باب ۱۶۶۹.

۳۳۵۴

ما يُلينُ القَلبَ

۱۷۱۶۳.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ( ـ لمّا شَكا إلَيهِ رجُلٌ قَساوَةَ قَلبِهِ ـ ) : إذا أرَدتَ أن يَلينَ قَلبُكَ فَأطعِمِ المِسكينَ و امسَحْ رَأسَ اليَتيمِ.^۳

۱۷۱۶۴.عنه صلى الله عليه و آله :عَوِّدُوا قُلوبَكُمُ الرِّقَّةَ. و أكثِرُوا مِن التَّفَكُّرِ و البُكاءِ مِن خَشيَةِ اللّه ِ.^۴

۱۷۱۶۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أحْيِ قَلبَكَ بالمَوعِظَةِ... و ذَلِّلْهُ بِذِكرِ المَوتِ... و بَصِّرْهُ فَجائعَ الدُّنيا. و حَذِّرْهُ صَولَةَ الدَّهرِ و فُحشَ تَقَلُّبِ الليالي و الأيّامِ. و أعرِضْ علَيهِ أخبارَ الماضينَ.^۵

۱۷۱۶۶.عنه عليه السلام ( ـ و قد رُئيَ علَيهِ إزارٌ خَلَقٌ مَرقوعٌ فقيلَ لَ ) : يَخشَعُ لَهُ القَلبُ. و تَذِلُّ بهِ النفسُ. و يَقتَدي بهِ المُؤمنونَ.^۶

۱۷۱۶۱.امام على عليه السلام :آبادى دلها، در معاشرت با خردمندان است.

۱۷۱۶۲.امام على عليه السلام ( ـ در سفارش به فرزند بزرگوارش حسن عليه السلام ـ ) نوشت: تو را اى فرزندم! به پرواى از خدا و پايبندى به فرمان او و آباد كردن دلت با ياد او سفارش مى كنم.

۳۳۵۴

آنچه دل را نرم مى كند

۱۷۱۶۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ( ـ به مردى كه از سخت دلى خود نزد آن حضرت شِكوه كرد ) فرمود: اگر مى خواهى دلت نرم شود، مستمند را اطعام كن و بر سر يتيم دست نوازش بكش.

۱۷۱۶۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دلهاى خود را به رقّت خو دهيد و زياد بينديشيد و از خوف خدا بسيار بگرييد.

۱۷۱۶۵.امام على عليه السلام :دلت را با موعظه زنده كن... و آن را با ياد مرگ، رام و خوار گردان... و به بديها و سختيهاى دنيا بينايش ساز و از هجوم روزگار و دگرگونيهاى آشكار گردش شبان و روزان، بر حذرش دار و سر گذشت پيشينيان را به يادش آور.

۱۷۱۶۶.امام على عليه السلام ( ـ وقتى جامه اى كهنه و وصله خورده بر تن امام عليه ) فرمود: اين جامه، دل را فروتن مى كند و نفس را خوار و رام، مى گرداند و براى مؤمنان، سر مشق است.

1.غرر الحكم : ۶۳۱۳.

2.نهج البلاغة : الكتاب ۳۱.

3.مشكاة الأنوار : ۲۹۲/۸۸۵.

4.أعلام الدين : ۳۶۵/۳۳.

5.نهج البلاغة: الكتاب ۳۱.

6.نهج البلاغة: الحكمة۱۰۳.