(انظر) الفتوى : باب ۳۱۲۰.

۳۱۱۸

مَن أفتَى النّاسَ بِرَأيِهِ

۱۵۷۷۰.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :لو كنّا نُفتِي الناسَ بِرَأينا و هَوانا لَكُنّا مِن الهالِكِينَ. و لَكُنّا نُفتِيهِم بآثارٍ مِن رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله و اُصولِ عِلمٍ عِندَنا. نَتَوارَثُها كابِرا عن كابِرٍ....^۱

۱۵۷۷۱.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :مَن أفتَى النّاسَ بِرَأيهِ فَقَد دانَ بِما لا يَعلَمُ. و مَن دانَ بِما لا يَعلَمُ فَقَد ضادَّ اللّه َ حَيثُ أحَلَّ وَ حَرَّمَ فِيما لا يَعلَمُ.^۲

۱۵۷۷۲.عنه عليه السلام :إيّاكَ أن تُفتِيَ النّاسَ بِرَأيكَ. أو تَدينَ بِما لا تَعلَمُ.^۳

۱۵۷۷۳.عنه عليه السلام :و اللّه ِ ما نَقولُ بأهوائنا، و لا نَقولُ بِرَأينا. و لا نَقولُ إلاّ ما قالَ رَبُّنا.^۴

۳۱۱۹

التَّحذيرُ مِنَ الفُتيا بِالرَّأي

۱۵۷۷۴.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :أجرَؤكُم علَى الفَتوى أجرَؤكُم علَى النارِ.^۵

۳۱۱۸

كسى كه بر اساس رأى خود فتوا دهد

۱۵۷۷۰.امام باقر عليه السلام :ما اگر بر اساس رأى و هوس خود به مردم فتوا مى داديم، هر آينه از هلاك شدگان بوديم. ليكن ما بر پايه قول و سنّت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اصول علميى كه خود داريم و از پدران بزرگوار خود به ارث مى بريم، براى مردم فتوا مى دهيم....

۱۵۷۷۱.امام صادق عليه السلام :كسى كه بر اساس رأى خود به مردم فتوا دهد، از چيزى كه نمى داند پيروى كرده است و كسى كه از آنچه نمى داند پيروى كند، با خدا به ضدّيت برخاسته است؛ زيرا ندانسته چيزى را حلال و حرام كرده است.

۱۵۷۷۲.امام صادق عليه السلام :زنهار، كه براى مردم به رأى خود فتوا دهى يا از چيزى كه نمى دانى پيروى كنى.

۱۵۷۷۳.امام صادق عليه السلام :به خدا سوگند كه ما نه بر اساس هوا و هوسِ خود چيزى مى گوييم و نه بر پايه رأى خويش، و جز آنچه پروردگارمان گفته است چيزى نمى گوييم.

۳۱۱۹

برحذر داشتن از صدور فتواى به رأى

۱۵۷۷۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بى باك ترينِ شما در فتوا دادن، بى باك ترين شما در برابر آتش است.

1.بحار الأنوار : ۲/۱۷۲/۳.

2.بحار الأنوار : ۲/۲۹۹/۲۵.

3.الخصال : ۵۲/۶۶.

4.بحار الأنوار : ۲/۱۷۳/۵.

5.بحار الأنوار: ۲/۱۲۳/۴۸.