۱۷۰۰۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :خَمسَةُ أشياءَ يَجِبُ علَى القاضي الأخْذُ فيها بظاهِرِ الحُكمِ : الوِلايَةُ و المَناكِحُ و المَواريثُ و الذَّبايحُ و الشَّهاداتُ. إذا كانَ ظاهرُ الشُّهودِ مَأمونا جازَت شَهادَتُهُم و لا يَسألُ عن باطِنِهم.^۱

۱۷۰۰۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنَّ داوودَ عليه السلام كانَ يَدعُو أن يُلهِمَهُ اللّه ُ القَضاءَ بينَ الناسِ بما هُو عِندَهُ تعالى الحَقّ. فأوحى إلَيهِ: يا داوودُ. إنَّ الناسَ لا يَحتَمِلُونَ ذلكَ.^۲

۱۷۰۰۸.عنه عليه السلام :إذا قامَ قائمُ آلِ محمّدٍ علَيهِ و علَيهِمُ السلامُ حَكَمَ بينَ الناسِ بحُكمِ داودَ. لا يَحتاجُ إلى بَيِّنةٍ. يُلهِمُهُ اللّه ُ تعالى فَيَحكُمُ بعِلمِهِ.^۳

(انظر) وسائل الشيعة : ۱۸ / ۱۶۹ باب ۲.

۳۳۱۹

خَطَأُ القاضي

۱۷۰۰۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنَّ ما أخطَأتِ القُضاةُ في دمٍ أو قَطعٍ فهُو على بَيتِ مالِ المُسلمينَ.^۴

۱۷۰۰۶.امام على عليه السلام :پنج چيز است كه بايد قاضى [درباره آنها] به ظاهِر حكم عمل كند: ولايت (حق ولايت و سرپرستى كه خدا يا امام براى هر كس يا ولىّ طفل قرار داده است)، همسران (يعنى مسأله زناشويى كه بين مسلمانان مشهور است)، ميراثها، ذبايح (حلال بودن كشتار مسلمانان) و شهادات. هر گاه شهود، ظاهِرا امين و در خور اعتماد باشند، شهادتشان پذيرفته است و لازم نيست از باطن آنها جستجو كرد.

۱۷۰۰۷.امام صادق عليه السلام :داوود عليه السلام دعا مى كرد كه خداوند. قضاوت بين مردم را آن گونه كه نزد خداوند متعال حق است به او الهام فرمايد. كه خداوند به او وحى فرمود: اى داوود! مردم تحمّل اين را ندارند.

۱۷۰۰۸.امام صادق عليه السلام :زمانى كه قائم آل محمّد عليه السلام. قيام كند، به حكم داوود ميان مردم داورى مى كند و نيازى به بيّنه (گواه و مدرك) ندارد. خداوند متعال حكم را به او الهام مى كند و او به علمش قضاوت مى كند.

۳۳۱۹

خطاى قاضى

۱۷۰۰۹.امام على عليه السلام :آن جا كه قاضيان در قصاص [ريختن خون] يا قطع [دست سارق] اشتباه كنند، ديه اش با بيت المال مسلمانان است.

1.الخصال : ۳۱۱/۸۸.

2.بحار الأنوار : ۱۴/۵/۱۳، انظر تمام الحديث و أيضاً ح ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۲۰.

3.بحار الأنوار : ۱۴/۱۴/۲۳.

4.كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۷/۳۲۳۱.