۳۱۱۶

التَّحذيرُ مِنَ الإفتاءِ بِغَيرِ عِلمٍ

الكتاب :

وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأقاوِيلِ * لَأخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ * ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ».^۱

وَ تَقُولُونَ بِأفْوَاهِكُمْ ما لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَ تَحْسَبُونَهُ هَيِّنا وَ هُوَ عِنْدَ اللّه ِ عَظِيمٌ».^۲

وَ مَنْ أظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّه ِ كَذِبا أوْ كَذَّبَ بِآياتِهِ».^۳

وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللّه ِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ».^۴

الحديث :

۱۵۷۶۴.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :قالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : اِتَّقُوا تَكذيبَ اللّه ِ ! قِيلَ : يا رَسُولَ اللّه ِ. و كَيفَ ذاكَ ؟ قالَ : يَقُولُ أحَدُكُم : قالَ اللّه ُ. فَيَقُولُ اللّه ُ : كَذَبتَ لَم أقُلْهُ. أو يَقولُ : لَم يَقُلِ اللّه ُ. فَيَقولُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : كَذَبتَ قَد قُلتُهُ.^۵

۳۱۱۶

پرهيز از ندانسته فتوا دادن

قرآن :

«و اگر [او] پاره اى گفته ها بر ما بسته بود، دست راستش را سخت مى گرفتيم. سپس رگ قلبش را پاره مى كرديم».

«و با زبانهاى خود چيزى را مى گفتيد كه بدان علم نداشتيد و آن را سهل و ساده مى پنداشتيد، با اين كه آن [كار] نزد خدا بس بزرگ بود».

«و كيست ستمكارتر از آن كه به خدا دروغ بندد، يا آياتش را دروغ شمارد؟».

«و روز قيامت كسانى را كه به خدا دروغ بسته اند رو سياه بينى».

حديث :

۱۵۷۶۴.امام كاظم عليه السلام :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : از دروغ بستن به خداوند بپرهيزيد. عرض شد : اى پيامبر خدا! دروغ بستن به خداوند چگونه است؟ فرمود : اين كه فردى از شما بگويد : خدا [ چنين و چنان ]فرمود. پس خداوند مى فرمايد : دروغ مى گويى، من نگفته ام. يا بگويد : خدا [ چنان و چنان] نفرمود. كه خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : دروغ مى گويى، من گفته ام.

1.الحاقّة : ۴۴ ـ ۴۶.

2.النور : ۱۵.

3.الأنعام : ۲۱.

4.الزمر : ۶۰.

5.معاني الأخبار : ۳۹۰/۳۱.