۱۶۴۲۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :حتّى إذا انصَرَفَ المُشَيِّعُ و رَجَعَ المُتَفجِّعُ. اُقعِدَ في حُفرَتِهِ نَجِيّا لِبَهتَةِ السُّؤالِ و عَثرَةِ الامتِحانِ.۱
۳۲۱۱
ما يُسألُ عَنهُ فِي القَبرِ
۱۶۴۲۵.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :إنّ العَبدَ إذا وُضِعَ في قَبرِهِ و تَولّى عَنهُ أصحابُهُ. و إنّهُ لَيَسمَعُ قَرعَ نِعالِهِم إذا انصَرَفُوا. أتاهُ مَلَكانِ فَيُقعِدانِهِ فيَقولانِ لَهُ : ما كنتَ تَقولُ في هذا النبيِّ محمّدٍ ؟ فأمّا المؤمنُ فيقولُ : أشهَدُ أنّهُ عبدُ اللّه ِ و رسولُهُ. فيقالُ لَهُ : انظُر إلى مَقعَدِكَ مِن النارِ أبدَلَكَ اللّه ُ بهِ مَقعَدا مِن الجَنَّةِ. فَيَراهُما جَميعا. و أمّا الكافِرُ أو المُنافِقُ فيقولُ: لا أدرِي. كنتُ أقولُ ما يقولُ الناسُ فيه !۲
۱۶۴۲۶.. عنه صلى الله عليه و آله ( ـ في روايةٍ اُخْرى ـ ) : و يَأتيهِ مَلَكانِ فَيُجلِسانِهِ فيَقولانِ لَهُ : مَن رَبُّكَ ؟ فيقولُ : رَبّيَ اللّه ُ. فيَقولانِ لَهُ : و ما دِينُكَ ؟ فيقولُ : دِيني الإسلامُ. فيقولانِ لَهُ : ما هذا الرجُلُ الّذي بُعِثَ فيكُم ؟ فيقولُ : هُو رسولُ اللّه ِ. فيقولانِ لَهُ : و ما يُدرِيكَ ؟ فيقولُ : قَرَأتُ كتابَ اللّه ِ و آمَنتُ و صَدَّقتُ.۳
۱۶۴۲۴.امام على عليه السلام :چون تشييع كننده برگردد و مصيبت ديده مراجعت كند. مرده را در گورش بنشانند در حالى كه از دهشت سؤال و لغزشِ در امتحان. آهسته سخن مى گويد.
۳۲۱۱
آنچه در قبر از آن سؤال مى شود
۱۶۴۲۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :چون آدمى را در گورش نهادند و همراهان او باز گشتند، در حالى كه هنوز صداى كفشهاى آنها را مى شنود، دو فرشته نزدش مى آيند و او را مى نشانند و مى پرسند: درباره اين پيامبر، محمّد، چه عقيده اى داشتى؟ اگر مؤمن باشد مى گويد: گواهى مى دهم كه او بنده خدا و فرستاده اوست. پس، به او گفته شود: به جايگاهت در آتش بنگر. خداوند به جاى آن، جايگاهى در بهشت به تو داد. او هر دو جايگاه را مى بيند. اما اگر كافر يا منافق باشد مى گويد: نمى دانم. همان عقيده اى را درباره او داشتم كه مردم داشتند!
۱۶۴۲۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ( ـ در روايتى ديگر ـ ) فرمود : دو فرشته نزدش مى آيند و او را مى نشانند و مى پرسند: پروردگارت كيست؟ او پاسخ مى دهد: پروردگارم خداست. مى پرسند: دينت چيست؟ پاسخ مى دهد: دينم اسلام است. مى پرسند: اين مردى كه در ميان شما مبعوث شد، كيست؟ پاسخ مى دهد: او فرستاده خداست. مى پرسند: از كجا مى دانى؟ پاسخ مى دهد: كتاب خدا را خواندم و ايمان آوردم و تصديق كردم.
1.نهج البلاغة: الخطبة ۸۳.
2.الترغيب و الترهيب : ۴/۳۶۳/۱۲.
3.الترغيب و الترهيب : ۴/۳۶۵/۱۵.