۲۹۶۶

ذَمُّ الاشتِغالِ بِعُيوبِ النّاسِ و مُداهَنَةِ النَّفسِ

۱۴۷۶۴.كنز العمّال :قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : يُبصِرُ أحَدُكُمُ القَذى في عَينِ أخيهِ. و يَنسى الجِذعَ ـ أو قالَ : الجِذْلَ ـ في عَينِه !^۱

۱۴۷۶۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إيّاكَ أن تَكونَ عَلَى النّاسِ طاعِنا و لِنَفسِكَ مُداهِنا. فتَعظُمَ عَلَيكَ الحَوبَةُ. و تُحرَمَ المَثوبَةَ.^۲

۱۴۷۶۶.عنه عليه السلام :لا تَعِبْ غَيرَكَ بِما تَأتيهِ. و لا تُعاقِبْ غَيرَكَ بِذَنبٍ تُرَخِّصُ لِنَفسِكَ فيهِ.^۳

۱۴۷۶۷.عنه عليه السلام :عَجِبتُ لِمَن يُنكِرُ عُيوبَ النّاسِ. و نَفسُهُ أكثَرُ شَيءٍ مَعابا و لا يُبصِرُها!^۴

۱۴۷۶۸.عنه عليه السلام :مَن نَظَرَ في عُيوبِ النّاسِ فأنكَرَها ثُمَّ رَضِيَها لِنَفسِهِ. فذلكَ الأحمَقُ بِعَينِهِ.^۵

۱۴۷۶۹.عنه عليه السلام :شَرُّ النّاسِ مَن كانَ مُتَتَبِّعا لِعُيوبِ النّاسِ عَمِيا لِمَعايِبِهِ.^۶

۲۹۶۶

نكوهش پرداختن به عيبهاى مردم و نرمش با نفْس خود

۱۴۷۶۴.كنز العمّال :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : بعضى از شما خاشاك را در چشم برادرش مى بيند و تنه درخت خرما ـ يا فرمود : تنه درخت ـ را در چشم خود نمى بيند!

۱۴۷۶۵.امام على عليه السلام :زنهار كه از مردم خرده گيرى و با نفس خودت نرمش كنى كه در اين صورت گناهت بزرگ شود و از پاداش محروم گردى.

۱۴۷۶۶.امام على عليه السلام :از ديگرى به خاطر كارى كه خودت نيز آن را انجام مى دهى خرده مگير و ديگرى را براى گناهى كه ارتكاب آن را به خودت اجازه مى دهى، كيفر مده.

۱۴۷۶۷.امام على عليه السلام :در شگفتم از كسى كه عيبهاى مردم را بد مى داند، در حالى كه خودش از همه پُر عيب تر است و آنها را نمى بيند.

۱۴۷۶۸.امام على عليه السلام :هر كس عيبهاى مردم را ببيند و آنها را زشت شمارد و همان عيبها را در خودش بپسندد، احمق واقعى است!

۱۴۷۶۹.امام على عليه السلام :بدترين مردم كسى است كه پى جوى عيبهاى مردم باشد و نابيناى عيبهاى خود.

1.كنز العمّال : ۴۴۱۴۱.

2.غرر الحكم : ۲۷۱۱.

3.غرر الحكم : ۱۰۳۸۴.

4.غرر الحكم : ۶۲۶۷.

5.نهج البلاغة : الحكمة ۳۴۹.

6.غرر الحكم : ۵۷۳۹.