۱۰۰۵۰.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :اِعلَمْ أنّ ضارِبَ عَلِيٍّ عليه السلام بالسَّيفِ و قاتِلَهُ لَوِ ائتَمَنَني و استَنصَحَني و استَشارَني ثُمّ قَبِلتُ ذلكَ مِنهُ لأَدَّيتُ إلَيهِ الأمانَةَ.^۱

۲۱۱۴

آدابُ المُستَشارِ

۱۰۰۵۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تكونَنَّ أوَّلَ مُشِيرٍ. و إيّاكَ و الرأيَ الفَطِيرَ. و تَجَنَّبِ ارتِجالَ الكلامِ. و لا تُشِرْ على مُستَبِدٍّ بِرَأيِهِ. و لا على وَغدٍ. و لا على مُتَلَوِّنٍ. و لا على لَجُوجٍ. و خَفِ اللّه َ في مُوافَقَةِ هَوَى المُستَشِيرِ ؛ فإنّ التِماسَ مُوافَقَتِهِ لُؤمٌ. و سُوءَ الإسماعِ منهُ خيانَةٌ.^۲

۲۱۱۵

التَّحذيرُ مِن خِيانَةِ المُستَشيرِ

۱۰۰۵۲.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :مَن غَشَّ المسلمينَ في مَشورَةٍ فقد بَرِئتُ مِنهُ.^۳

۱۰۰۵۳.عنه صلى الله عليه و آله :مَنِ استَشارَهُ أخُوهُ المؤمنُ فلَم يَمحَضْهُ النَّصيحَةَ سَلَبَهُ اللّه ُ لُبَّهُ.^۴

۱۰۰۵۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :خِيانَةُ المُستَسلِمِ و المُستَشِيرِ مِن أفظَعِ الاُمورِ. و أعظَمِ الشُّرورِ. و مُوجِبُ عذابِ السَّعيرِ.^۵

۱۰۰۵۰.امام صادق عليه السلام :بدان كه [حتى] اگر ضارب و قاتل على عليه السلام به من امانتى سپارد و از من راهنمايى و مشورت بخواهد و من هم خواست او را بپذيرم. امانت را به او برمى گردانم.

۲۱۱۴

آداب كسى كه مورد مشورت قرار مى گيرد

۱۰۰۵۱.امام على عليه السلام :[در مشورت] نخستين كسى مباش كه نظر مى دهد و از اظهار رأى خام و ناپخته بپرهيز و از ناسنجيده گويى دورى كن و به آدمِ خودرأى و سست انديش و دمدمى مزاج و لجوج مشورت مده و از خدا بترس و سعى نكن در مشورت، مطابق ميل و هوس مشورت خواه نظر دهى؛ زيرا كه باب ميل او مشورت دادن پستى است؛ و خوب گوش ندادن به حرفهاى او خيانت است.

۲۱۱۵

پرهيز از خيانت در مشورت

۱۰۰۵۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركه به مسلمانان در مشورتى خيانت كند. من از او بيزارم.

۱۰۰۵۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركه برادر مؤمنش با وى مشورت كند و او صادقانه راهنماييش نكند. خداوند عقلش را از او بگيرد.

۱۰۰۵۴.امام على عليه السلام :خيانت كردن به فرد تسليم شده و شخص مشورت خواه. از شنيع ترين كارها و بزرگترين بديهاست و موجب عذابِ آتشِ فروزان مى شود.

1.تحف العقول : ۳۷۴.

2.الدرّة الباهرة : ۳۱.

3.عيون أخبار الرِّضا : ۲/۶۶/۲۹۶.

4.بحار الأنوار : ۷۵/۱۰۴/۳۶.

5.غرر الحكم : ۵۰۷۵.