۱۱۷۳۰.عنه عليه السلام :حُسنُ ظَنِّ العَبدِ باللّه ِ سبحانَهُ على قَدرِ رَجائهِ لَهُ، حُسنُ تَوَكُّلِ العَبدِ على اللّه ِ على قَدرِ ثِقَتِهِ بهِ.^۱

۱۱۷۳۱.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :أحسِنِ الظَّنَّ باللّه ِ؛ فإنّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ يقولُ : أنا عِندَ ظَنِّ عَبدِيَ المُؤمِنِ بي؛ إن خَيرا فخَيرا، و إن شَرّا فَشَرّا.^۲

۲۴۴۵

مَعنى حُسنِ الظَّنِّ بِاللّه ِ

۱۱۷۳۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :حُسنُ الظَّنِّ أن تُخلِصَ العَمَلَ، و تَرجُوَ مِنَ اللّه ِ أن يَعفُوَ عَنِ الزَّلَلِ.^۳

۱۱۷۳۳.عنه عليه السلام :إنِ استَطَعتُم أن يَشتَدَّ خَوفُكُم مِن اللّه ِ، و أن يَحسُنَ ظَنُّكُم بهِ، فَاجمَعُوا بينَهُما؛ فإنَّ العَبدَ إنّما يكونُ حُسنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ على قَدرِ خَوفِهِ مِن رَبِّهِ، و إنَّ أحسَنَ الناسِ ظَنّا بِاللّه ِ أشَدُّهُم خَوفا للّه ِِ.^۴

۱۱۷۳۴.عنه عليه السلام ( ـ فِيما يُشِيرُ فيهِ إلى ظُلمِ بَنِي اُمَيَّةَ ـ ) : حتّى يكونَ أعظَمُكُم فيها عَناءً (غِنا ـ غَناءً) أحسَنَكُم بِاللّه ِ ظَنّا، فإن أتاكُمُ اللّه ُ بعافِيَةٍ فَاقبَلُوا، و إنِ ابتُلِيتُم فَاصبِرُوا، فإنَّ العاقِبَةَ لِلمُتَّقِينَ.^۵

۱۱۷۳۰.امام على عليه السلام :حسن ظنّ بنده به خداى سبحان به اندازه اميدش به اوست و حسن توكّلش به خداوند. به اندازه اطمينانش.

۱۱۷۳۱.امام رضا عليه السلام :به خداوند گمان نيك ببر ؛ زيرا خداى عزّ و جلّ مى فرمايد : من نزد گمان بنده مؤمن خويشم ؛ اگر گمانِ او به من نيك باشد. مطابق آن گمان با او رفتار كنم و اگر بد باشد نيز مطابق همان گمانِ بد با او عمل كنم.

۲۴۴۵

معناى خوش گمانى به خدا

۱۱۷۳۲.امام على عليه السلام :خوش گمانى [به خدا] اين است كه عمل را [براى او] خالص گردانى و اميدوار باشى كه خداوند از لغزشها درگذرد.

۱۱۷۳۳.امام على عليه السلام :اگر مى توانيد كه هم ترستان از خدا بسيار و هم گمانتان به او نيك باشد. اين دو را با هم جمع كنيد ؛ زيرا خوش گمانى و اميد بنده به پروردگارش به اندازه ترس او از پروردگارش است و خوش گمانترين مردم به خدا. بيمناكترين آنها از خداست.

۱۱۷۳۴.امام على عليه السلام ( ـ در خطبه اى كه طى آن به ستم بنى اميه اشاره مى كن ) فرمود : تا جايى كه در روزگار ستم بنى اميه بيشترين رنج و سختى را كسانى از شما مى كشند كه گمانشان به خدا نيكوتر باشد. پس اگر خداوند شما را از ورطه ستم به سلامت داشت. بپذيريد (او را سپاس گوييد) و اگر گرفتارش شُديد. صبورى پيشه كنيد ؛ زيرا «فرجام نيك. از آنِ پرهيزگاران است».

1.غرر الحكم : ۴۸۳۱ و ۴۸۳۲.

2.الكافي : ۲/۷۲/۳.

3.غرر الحكم : ۴۸۳۶.

4.نهج البلاغة : الكتاب ۲۷.

5.نهج البلاغة : الخطبة ۹۸.