۱۰۵۹۶.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام ( ـ فيما كَتَبَ إلى مَن سَألَهُ عَنِ المَساكينِ الذ ) : مَن تَصَدَّقَ على ناصِبٍ فَصَدَقَتُهُ علَيهِ لا لَهُ، لكنْ على مَن لا تَعرِفُ مَذهَبَهُ و حالَهُ فذلكَ أفضلُ و أكثَرُ. و مِن بَعدُ فَمَن تَرَقَّقتَ علَيهِ و رَحِمتَهُ و لَم يُمكِنِ استِعلامُ ما هُو علَيهِ لَم يَكُن بالتَّصَدُّقِ علَيهِ بَأسٌ إن شاءَ اللّه ُ.^۱

(انظر) الزكاة : باب ۱۵۸۶.
الفقر : باب ۳۱۸۵.
اليأس : باب ۴۱۷۳.

۲۲۰۹

مَن لا تَحِلُّ الصَّدَقَةُ عَلَيهِ

۱۰۵۹۷.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :إنّ الصَّدَقةَ لا تَحِلُّ لِغَنِيٍّ و لا لِذِي مِرَّةٍ سَوِيٍّ، إلاّ لِذِي فَقرٍ مُدقِعٍ أو غُرمٍ مُفظِعٍ، و مَن سَألَ الناسَ لِيُثرِيَ بهِ مالَهُ كانَ خَموشا في وَجهِهِ يَومَ القِيامَةِ و رَضْفا يَأكُلُهُ مِن جَهَنَّمَ، فَمَن شاءَ فَلْيُقِلَّ و مَن شاءَ فَلْيُكثِرْ.^۲

۱۰۵۹۶.امام كاظم عليه السلام ( ـ در پاسخ به نامه كسى كه از آن حضرت درباره كمك به ) نوشت : هركه به ناصبى (دشمن اهل بيت) صدقه دهد، آن صدقه برايش گناه است نه ثواب. اما اگر به كسى كه از مذهب و عقيده او خبر ندارى، صدقه بدهى. بهتر و ثوابش بيشتر است. از اين گذشته، هر كس كه دلت به حالش سوخت و رحمت به او برانگيخته شد و آگاه شدن از مذهب و عقيده اش هم ممكن نشد، صدقه دادن به او اشكالى ندارد. ان شاء اللّه.

۲۲۰۹

كسانى كه مستحق صدقه (زكات) نيستند

۱۰۵۹۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :صدقه (زكات) نه براى بى نياز و توانگر حلال است و نه براى كسى كه بدنى سالم و نيرومند دارد. مگر براى كسى كه مبتلا به فقر خوار كننده، يا قرضى كمر شكن باشد. هركه براى افزودن بر دارايى خويش، دست سؤال سوى مردم دراز كند. در روز قيامت آن مال خراشى باشد بر چهره او و سنگ تفتيده اى كه آن را از آتش دوزخ مى بلعد ؛ پس اينك هركه خواهد گو با اندك مال خويش بسازد و هركه خواهد گو [با گدايى] بر دارايى خويش بيفزايد.

1.بحار الأنوار : ۹۶/۱۲۷/۴۶.

2.كنز العمّال : ۱۶۵۴۸.