۱۰۵۷۹.الدرّ المنثور عن ابن عباس ( ـ في قولهِ تعالى: {Q} «الذينَ يُنْفِقُونَ أموالَه ) : نَزَلَت في عَلِيِّ بنِ أبي طالبٍ. كانَت لَهُ أربَعةُ دراهِمَ فَأنفَقَ بِالليلِ دِرهَما و بِالنهارِ دِرهَما، و سِرّا دِرهَما و عَلانِيَةً دِرهَما.^۱

(انظر) وسائل الشيعة : ۶ / ۲۷۸ باب ۱۴.

۲۲۰۵

الحَثُّ عَلَى الصَّدَقَةِ فِي السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ

الكتاب :

وَ سَارِعُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِن رَّبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها السَّماواتُ و الأرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِيْنَ*الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ»^۲.^۳

۱۰۵۷۹.الدرّ المنثور به نقل از ابن عبّاس ( ـ درباره آيه «كسانى كه اموال خود را در شب و روز ن ) : اين آيه درباره على بن ابى طالب عليه السلام نازل شد. آن حضرت چهار درهم در اختيار داشت. يك درهم را شب انفاق كرد. يكى را روز. يكى را پنهانى و يكى را آشكارا.

۲۲۰۵

صدقه دادن در روزگار خوشى و ناخوشى

قرآن :

«و بشتابيد به سوى آمرزش پروردگارتان و بهشتى با پهنه آسمانها و زمين كه براى پرهيزگاران آماده شده است ؛ همانان كه در خوشى و ناخوشى انفاق مى كنند».^۴

1.الدرّ المنثور : ۲/۱۰۰.

2.آل عمران : ۱۳۳، ۱۳۴.

3.أخرج ابن جرير و ابن أبي حاتم عن ابن عبّاس في قوله تعالى : «الذينَ يُنْفِقُونَ في السَّرَّاءِ و الضَّرَّاءِ» يقولُ : في العُسرِ و اليُسرِ. الدرّ المنثور : ۲/۳۱۶. و في مَجمع البيان : في مَعنى السرّاء و الضرّاء قولان، أحدهما : أنّ معناه في اليسر و العسر، عن ابن عبّاس؛ أي في حال كثرة المال و قلَّته، و الثاني: في حال السرور و الاغتمام؛ أي لا يقطعهم شيء من ذلك عن إنفاق المال في وجوه البرِّ. مجمع البيان : ۲/۸۳۷.

4.ابن جرير و ابن ابى حاتم از قول ابن عبّاس درباره آيه «همانان كه در خوشى و ناخوشى انفاق مى كنند» نقل كرده اند كه مراد : در دوران توانگرى و تنگدستى است. در مجمع البيان آمده است : درباره معناى «سرّاء» و «ضرّاء» دو قول است : يكى از آنها كه قول ابن عبّاس است كه مى گويد: مراد در حال توانگرى و تنگدستى است، و قول دوم مى گويد: مراد در حال شادى و غم است ؛ يعنى، هيچ يك از اين حالات مانع اين نمى شود كه در امور خير. اموال خود را انفاق كنند.