۲۰۰۷

تَفسيرُ ما وَرَدَ في ذَمِّ الشُّعَراءِ

الكتاب :

(وَ الشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الغاوُونَ * أ لَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وادٍ يَهِيمُونَ * وَ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ ما لا يَفْعَلُونَ * إِلاّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ ذَكَرُوا اللّه َ كَثيرا وَ انْتَصَرُوا مِنْ بَعدِ ما ظُلِمُوا).۱

(وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما يَنْبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ وَ قُرآنٌ مُبِينٌ).۲

الحديث :

۹۵۹۴.الإمامُ الباقرُ عليه السلام ( ـ في قولِهِ تعالى : {Q} «و الشُّعَراءُ يَتَّبِعُه ) : هل رَأيتَ شاعرا يَتَّبِعُهُ أحَدٌ ؟! إنّما هُم قَومٌ تَفَقَّهُوا لِغَيرِ الدِّينِ فَضَلُّوا و أضَلُّوا.۳

۹۵۹۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ أيضا ـ ) : هم قَومٌ تَعَلَّمُوا و تَفَهَّمُوا بغَيرِ عِلمٍ. فَضَلُّوا و أضَلُّوا.۴

۹۵۹۶.عنه عليه السلام ( ـ أيضا ـ ) : هُمُ القُصّاصُ.۵

۲۰۰۷

تفسير آياتى كه در نكوهش شاعران آمده است

قرآن :

«و شاعران را گمراهان پيروى مى كنند. آيا نديدى كه آنها در هر واديى سر گردانند و چيزهايى مى گويند كه عمل نمى كنند ؟ مگر آنان كه ايمان آوردند و كار شايسته كردند و خدا را بسيار ياد نمودند و پس از آن كه مورد ستم واقع شدند يارى خواستند».

«و ما به او شعر نياموختيم و در خور وى نيست ؛ اين [سخن ]نيست مگر اندرزى و قرآنى روشن».

حديث :

۹۵۹۴.امام باقر عليه السلام ( ـ درباره آيه: «و شاعران را گمراهان پيروى مى كنند» ) فرمود : آيا شاعرى را ديده اى كه كسى از او پيروى كند؟ اينان. در حقيقت، جماعتى هستند كه براى غير دين. دانش آموختند و در نتيجه. هم خود گمراه شدند و هم ديگران را گمراه كردند.

۹۵۹۵.امام صادق عليه السلام ( ـ نيز درباره همين آيه ـ ) فرمود : شاعران جماعتى هستند كه دانش و آگاهى خود را با علم و علم آموزى به دست نياورده اند و از اين رو گمراه شدند و ديگران را نيز به گمراهى مى كشند.

۹۵۹۶.امام صادق عليه السلام ( ـ نيز درباره همين آيه ـ ) فرمود : يكى از مصداق هاى آيه، قصّه پردازان۶ هستند.


1.الشعراء : ۲۲۴ ـ ۲۲۷.

2.يس : ۶۹.

3.معاني الأخبار: ۳۸۵/۱۹.

4.مجمع البيان : ۷/۳۲۵.

5.الاعتقادات للصدوق «ضمن المجلّد الخامس من مصنّفات المفيد» : ۱۰۹.

6.در دوره امام صادق عليه السلام. گروهى سود جو با نقل داستان هاى امت هاى پيشين و آب و تاب دادن به آنها، مردم را از مراجعه به راويان راستين سنّت نبوى باز مى داشتند و خلفاى اموى و عباسى نيز آنان را تأييد مى كردند.