۸۲۳۹.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :لا تَزهَدْ في مُراجَعَةِ الجَهلِ و إن كُنتَ قد شُهِرتَ بخِلافِهِ.^۱

۱۷۰۱

حُسنُ المَسألَةِ

۸۲۴۰.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :حُسنُ السؤالِ نِصفُ العِلمِ.^۲

۸۲۴۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن أحسَنَ السؤالَ عَلِمَ. مَن عَلِمَ أحْسَنَ السُّؤالَ.^۳

۸۲۴۲.عنه عليه السلام :إذا سَألتَ فَاسأل تَفَقُّها و لا تَسألْ تَعَنُّتا؛ فإنَّ الجاهِلَ المُتَعَلِّمَ شَبيهٌ بالعالِمِ. و إنَّ العالِمَ المُتَعَسِّفَ شَبيهٌ بالجاهِلِ.^۴

۸۲۴۳.عنه عليه السلام ( ـ لِسائلٍ سَألَهُ عن مُعضِلَةٍ ـ ) : سَلْ تَفَقُّها. و لا تَسْأل تَعَنُّتا ؛ فإنّ الجاهِلَ المُتَعَلِّمَ شَبيهٌ بالعالِمِ. و إنَّ العالِمَ المُتَعَسِّفَ (المُتَعَنِّفَ) شَبيهٌ بالجاهِلِ المُتَعَنِّتِ.^۵

۸۲۴۴.عنه عليه السلام :الناسُ مَنقُوصُونَ مَدخُولُونَ إلاّ مَن عَصَمَ اللّه ُ. سائلُهُم مُتَعَنِّتٌ. و مُجِيبُهُم مُتَكَلِّفٌ.^۶

۸۲۴۵.كنز العمّال عن عامرِ بنِ واثِلَةَ :شهِدتُ عليَّ بنَ أبي طالبٍ عليه السلام يخطُبُ، فقالَ في خُطبتِهِ : سَلُوني. فَوَ اللّه ِ لا تَسألُونِّي عن شَيءٍ يكونُ إلى يَومِ القِيامَةِ إلاّ حَدَّثتُكُم بهِ... فَقامَ^۷ إليهِ ابنُ الكَوّاءِ فقالَ : يا أميرَ المؤمنينَ. ما الذّارِياتُ ذَرْوا ؟ فقالَ لَهُ : وَيلَكَ سَلْ تَفَقُّهاً. و لا تَسأل تَعَنُّتا.^۸

۸۲۳۹.امام زين العابدين عليه السلام :در برطرف كردن نادانى [از خود ]بى توجّهى مكن. هرچند برخلاف آن [به دانايى ]شهرت يافته باشى.

۱۷۰۱

خوب پرسيدن

۸۲۴۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خوب پرسيدن نيمى از دانش است.

۸۲۴۱.امام على عليه السلام :هر كه خوب سؤال كند، دانا شود ؛ هر كه دانا باشد، خوب سؤال كند.

۸۲۴۲.امام على عليه السلام :هرگاه پرسشى كردى، براى دانا شدن بپرس و به منظور درمانده كردن سؤال نكن ؛ زيرا شخص نادانى كه در پى آموختن باشد، همچون عالِم است و عالِمى كه در بيراهه قدم بنهد، مانند جاهل است.

۸۲۴۳.امام على عليه السلام ( ـ در پاسخ به مردى كه از ايشان سؤال معمّا گونه اى ) فرمود : به قصد چيز ياد گرفتن بپرس نه براى آزردن و درمانده كردن ؛ زيرا جاهلى كه در صدد آموختن باشد همانند عالم است و عالمى كه در بيراهه قدم نهد همچون جاهلى است كه به قصد درمانده كردن مى پرسد.

۸۲۴۴.امام على عليه السلام :مردم، كوته انديش و كم خِرَدند، مگر آن كس كه خدايش نگه دارد. پرسنده شان، به قصد درمانده كردن مى پرسد و پاسخ دهنده شان پر مدّعاست.

۸۲۴۵.كنز العمّال به نقل از عامر بن واثله :شاهد بودم كه على بن ابى طالب خطبه خواند و در آن فرمود : از من بپرسيد ؛ زيرا به خدا سوگند. درباره هر چيزى تا روز قيامت. از من بپرسيد، جوابش را به شما مى دهم... ابن كوّاء برخاست و گفت : اى امير مؤمنان! «الذاريات ذروا» يعنى چه؟ حضرت فرمود : واى بر تو! براى چيز آموختن بپرس. براى درمانده كردن نپرس.

1.بحار الأنوار : ۷۸/۱۶۱/۲۱.

2.كنز العمّال : ۲۹۲۶۲.

3.غرر الحكم : ۷۹۳۳ ـ ۷۶۷۴.

4.غرر الحكم : ۴۱۴۷.

5.نهج البلاغة : الحكمة ۳۲۰.

6.نهج البلاغة : الحكمة ۳۴۳.

7.في المصدر «فقال» و الصحيح ما أثبتناه.

8.كنز العمّال : ۴۷۴۰.