۱۶۹۰
التَّسليمُ على أهلِ القُبورِ
۸۱۸۶.بحار الأنوار :قالَ الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لَمّا مَرَّ على المَقابِرِ فقالَ ـ : السَّلامُ علَيكُم يا أهلَ القُبُورِ. أنتُم لَنا سَلَفٌ. و نَحنُ لَكُم خَلَفٌ. و إنّا إن شاءَ اللّه ُ بِكُم لاحِقُونَ. أمّا المَساكنُ فَسُكِنَتْ. و أمّا الأزواجُ فَنُكِحَتْ. و أمّا الأموالُ فَقُسِّمَتْ. هذا خَبَرُ ما عِندَنا. فَلَيتَ شِعرِي ما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمّ قالَ : ـ أما إنَّهُم إن نَطَقُوا لَقالوا : وَجَدنا التَّقوى خَيرَ زادٍ.۱
۸۱۸۷.نهج البلاغة عنه عليه السلام ( ـ عند رُجُوعِهِ مِن صِفِّينَ و إشرافِهِ على القُب ) : يا أهلَ الدِّيارِ المُوحِشَةِ. و المَحالِّ المُقفِرَةِ. و القُبورِ المُظلِمَةِ. يا أهلَ التُّربَةِ. يا أهلَ الغُربَةِ. يا أهلَ الوَحدَةِ. يا أهلَ الوَحشَةِ. أنتُم لَنا فَرَطٌ سابِقٌ. و نَحنُ لَكُم تَبَعٌ لاحِقٌ. أمّا الدُّورُ فَقَد سُكِنَتْ. و أمّا الأزواجُ فَقَد نُكِحَتْ. و أمّا الأموالُ فَقَد قُسِمَتْ. هذا خَبَرُ ما عِندَنا فَما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمَّ التَفَتَ إلى أصحابِهِ ـ فقال : أما لَو اُذِنَ لَهُم في الكَلامِ لأَخبَرُوكُم أنَّ خَيرَ الزّادِ التَّقوى.۲
۱۶۹۰
سلام كردن به اهل قبور
۸۱۸۶.بحار الأنوار :امام على عليه السلام هنگام عبور از گورستان فرمود : سلام بر شما اى خفتگان گور. شما رفتيد و ما مانديم و اگر خدا بخواهد به شما خواهيم پيوست. در خانه ها[ى شما ]ديگران مى نشينند و همسرانتان ازدواج كرده اند و اموالتان تقسيم شده است. اين خبرى است كه ما داريم. كاش مى دانستم شما چه خبر داريد؟ آن گاه فرمود : بدانيد كه اگر آنها زبان داشتند مى گفتند : ما تقوا را بهترين ره توشه يافتيم.
۸۱۸۷.نهج البلاغه :امام على عليه السلام در بازگشت از صفّين و هنگام نزديك شدن به گورستان كوفه فرمود : اى خفتگان خانه هاى تنهايى، و جاهاى خشك و خالى، و گورهاى ظلمانى! اى خاك نشينان. اى ساكنان ديار غربت. اى تنهايان. اى بى همدمان! شما پيشروان ماييد كه جلوتر از ما رفتيد و ما نيز در پى شما آمده به شما خواهيم پيوست. [بدانيد كه] در خانه هاى شما، كسانِ ديگر جاى گرفته اند و همسرانتان شوهر كرده اند و اموالتان تقسيم شده است. اين خبرى است كه ما داريم ؛ شما چه خبر داريد؟ امام سپس رو به ياران خود كرد و فرمود : بدانيد كه اينان اگر اجازه سخن گفتن مى داشتند، به شما خبر مى دادند كه : بهترين ره توشه، تقوا است.
1.بحار الأنوار : ۷۸/۷۱/۳۵.
2.نهج البلاغة : الحكمة ۱۳۰.