۱۴۲۹
ما يَهدِمُ الرَّأيَ
۷۰۶۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اللَّجاجةُ تَسُلُّ الرأيَ.۱
۷۰۶۸.عنه عليه السلام :الخِلافُ يَهدِمُ الرأيَ.۲
۷۰۶۹.عنه عليه السلام :لا رَأيَ لحاقِنٍ و لا حازِقٍ.۳
۷۰۷۰.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لَيسَ لِحاقِنٍ رأيٌ.۴
(انظر) عنوان ۴۷۰ «اللجاج».
۱۴۳۰
الدَّولَةُ و صَوابُ الرَّأيِ
۷۰۷۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :صَوابُ الرَّأيِ بالدُّوَلِ. يُقبِلُ بِإقبالِها و يَذهَبُ بذَهابِها.۵
۷۰۷۲.عنه عليه السلام :الدَّولةُ تَرُدُّ خَطَأَ صاحِبِها صَوابا. و صَوابَ ضِدِّهِ خَطاءً.۶
۱۴۳۱
الاجتِهادُ فِي الرَّأيِ
۷۰۷۳.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :إنَّ الواليَ إذا اجتَهَدَ فَأصابَ الحَقَّ فلَهُ أجرانِ. و إنِ اجتَهَدَ فَأخطَأَ الحقَّ فلَهُ أجرٌ واحِدٌ.۷
۱۴۲۹
عوامل ويران كننده انديشه
۷۰۶۷.امام على عليه السلام :لجاجت، رأى را از بين مى برد.
۷۰۶۸.امام على عليه السلام :مخالفت كردن، رأى [صاحب فرمان] را ويران (بى اثر) مى كند.
۷۰۶۹.امام على عليه السلام :كسى كه در فشار بول قرار گرفته و كسى كه پايش در فشار كفش است نبايد رأى و حكمى بدهد.
۷۰۷۰.امام صادق عليه السلام :كسى كه در فشار بول است. نبايد حكم بدهد.
۱۴۳۰
دولتِ بخت و رأى درست
۷۰۷۱.امام على عليه السلام :درستى رأى، بسته به دولت بخت است : اگر دولت رو كند، درستى رأى نيز رو مى كند و اگر آن پشت كند، اين نيز مى رود.
۷۰۷۲.امام على عليه السلام :اگر دولتِ اقبال به كسى رو كُند، نادرست او را درست نماياند و درستِ مخالفِ او را نادرست جلوه دهد.
۱۴۳۱
كوشش فكرى
۷۰۷۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :حكمران اگر بكوشد و به حق دست يابد، دو اجر دارد و اگر بكوشد، اما به حق نرسد، يك اجر دارد.
1.نهج البلاغة : الحكمة ۱۷۹.
2.نهج البلاغة : الحكمة ۲۱۵.
3.بحار الأنوار : ۲/۶۰/۱.
4.الأمالي للطوسي : ۳۰۱/۵۹۵.
5.نهج البلاغة : الحكمة ۳۳۹.
6.غرر الحكم : ۱۸۰۶.
7.كنز العمّال : ۱۴۱۱۰.