الحديث :

۶۶۹۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن نَسِيَ اللّه َ أنساهُ نفسَهُ.^۱

۶۶۹۷.عنه عليه السلام :مَن نَسِيَ اللّه َ سبحانَهُ أنساهُ اللّه ُ نفسَهُ و أعمى قَلبَهُ.^۲

۱۳۵۵

أنواعُ الذِّكرِ

۶۶۹۸.مستدرك الوسائل عن بعضِ الصادِقينَ عليهم السلام: ذِكرُ اللِّسانِ الحَمدُ و الثَّناءُ. و ذِكرُ النَّفسِ الجَهدُ و العَناءُ. و ذِكرُ الرُّوحِ الخَوفُ و الرَّجاءُ. و ذِكرُ القَلبِ الصِّدقُ و الصَّفاءُ. و ذِكرُ العَقلِ التَّعظيمُ و الحَياءُ. و ذِكرُ المَعرفَةِ التَّسليمُ و الرِّضا. و ذِكرُ السِّرِّ الرُؤيَةُ و اللِّقاءُ.^۳

۱۳۵۶

الذِّكرُ الخَفِيُّ

الكتاب :

و اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَ خيفَةً وَ دُونَ الجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالغُدُوِّ و الآصالِ وَ لا تَكُنْ مِنَ الْغافِلِينَ».^۴

حديث :

۶۶۹۶.امام على عليه السلام :كسى كه خدا را فراموش كند، خداوند خودش را از ياد او ببرد.

۶۶۹۷.امام على عليه السلام :هر كس خداى سبحان را فراموش كند. خداوند خودش را از ياد او ببرد و دلش را كور كند.

۱۳۵۵

انواع ياد خدا

۶۶۹۸.مستدرك الوسائل:از يكى از معصومان عليهم السلام نقل شده است كه: ذكر زبان، حمد و ثناست. و ذكرِ نفس، سخت كوشى و تحمّل رنج و ذكرِ روح، بيم و اميد و ذكرِ دل، صدق و صفا و ذكرِ عقل، تعظيم و شرم و ذكرِ معرفت. تسليم و رضا و ذكرِ باطن و درون، مشاهده و لقا.

۱۳۵۶

ذكر خفىّ

قرآن :

«پروردگارت را در دل خود به تضرّع و ترس. بى آن كه صداى خود را بلند كنى. هر صبح و شام ياد كن و از غافلان مباش».

1.غرر الحكم : ۷۷۹۷.

2.غرر الحكم : ۸۸۷۵.

3.مشكاة الأنوار : ۱۱۳/۲۶۱.

4.الأعراف : ۲۰۵.