۴۰۳۶.تفسير العياشي عن حماد بن عثمان :ان أبا عبد اللّه عليه السلام قال لِرجُلٍ شَكاهُ بعضُ إخوانِهِ : ما لِأخيكَ فُلانٍ يَشْكوكَ ؟ فقالَ : أ يَشْكوني أنِ اسْتَقْصَيْتُ حَقّي ؟! قالَ : فجَلسَ مُغْضَبا،ثُمَّ قالَ : كأنَّكَ إذا اسْتَقْصَيْتَ لَم تُسِئْ؟! أ رأيتَ ما حكى اللّه ُ تباركَ و تعالى : «و يَخافونَ سُوءَ الحِسابِ» . أخافوا أنْ يَجورَ علَيهِم ؟! لا و اللّه ِ، ما خافوا إلاّ الاسْتِقْصاءَ، فسَمّاهُ اللّه ُ سُوءَ الحِسابِ. فمَنِ اسْتَقْصى فَقَد أساءَ.^۱

(انظر) وسائل الشيعة : ۱۳ / ۱۰۰ باب ۱۶.

۸۴۳

مَن يُحاسَبُ حِسابا يَسيرا

الكتاب :

فَأَمّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ * فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابا يَسِيرا».^۲

۴۰۳۶.تفسير عياشى ( ـ به نقل از حماد بن عثمان ـ ) : امام صادق عليه السلام به مردى كه يكى از برادرانش،از او شكوه كرده بود فرمود : چرا فلان برادرت از تو شكايت دارد ؟ عرض كرد : آيا از اين كه تمام حقّ خود را از او خواسته ام شكايت دارد؟! حضرت با عصبانيت نشست و آن گاه فرمود : خيال مى كنى اين كه تمام حقّت را از او خواسته اى كار بدى نيست ؟ آيا وقتى خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد : «و از سختى حسابرسى مى ترسند» ترسشان از اين است كه خدا به آنها ستم كند ؟ نه به خدا، ترس آنها جز از حسابرسى مو شكافانه نيست، كه خداوند آن را حسابرسى سخت و سنگين ناميده است ؛ پس هر كه تمام حقّ خود را بخواهد بد كرده است.

۸۴۳

كسانى كه آسان حسابرسى مى شوند

قرآن :

«هر كس نامه اعمالش به دست راستش داده شود. آسان حسابرسى خواهد شد».

1.تفسير العياشي : ۲ / ۲۱۰ / ۴۱.

2.الانشقاق : ۷. ۸.