۴۰۰۲.عنه عليه السلام :إذا أوَيْتَ إلى فِراشِكَ فانْظُرْ ما سَلَكْتَ في بَطنِكَ و ما كَسَبْتَ في يَومِك، و اذْكُرْ أنَّكَ مَيِّتٌ و أنَّ لَكَ مَعادا.^۱

۴۰۰۳.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :لَيس مِنّا مَن لَم يُحاسِبْ نَفْسَهُ في كُلِّ يَومٍ. فإنْ عَمِلَ خَيرا اسْتَزادَ اللّه َ مِنهُ و حَمِدَ اللّه َ علَيهِ. و إنْ عَمِلَ شَيئا شَرّا اسْتَغْفَرَ اللّه َ و تابَ إلَيهِ.^۲

(انظر) المراقبة : ۱۵۴۶.

۸۳۴

التَّشديدُ في مُحاسَبَةِ النَّفسِ

۴۰۰۴.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :لا يَكونُ العَبدُ مؤمنا حتّى يُحاسِبَ نفسَهُ أشَدَّ مِن مُحاسَبَةِ الشَّريكِ شَريكَهُ و السَّيّدِ عَبْدَهُ.^۳

۴۰۰۵.عنه صلى الله عليه و آله :لا يَكـونُ الرّجـلُ مِـن المُتَّقينَ حتّى يُحاسِبَ نَفسَهُ أشدَّ مِن مُحاسَبَةِ الشَّريكِ شَريكَهُ. فَيعْلَمَ مِنْ أينَ مَطْعَمُهُ ؟ و مِن أينَ مَشْرَبُهُ ؟ و مِنْ أينَ مَلْبَسُهُ ؟ أ مِن حِلٍّ أمْ مِن حَرام ؟^۴

۴۰۰۲.امام صادق عليه السلام :هرگاه به بستر خود رفتى، در اين باره بينديش كه چه خوراكى به معده خود فرستاده اى و در آن روز چه كارهايى كرده اى و به ياد آور كه مى ميرى و تو را بازگشتى هست.

۴۰۰۳.امام كاظم عليه السلام :از ما نيست كسى كه هر روز به حساب خود رسيدگى نكند و ببيند كه اگر كار نيكى انجام داده است از خداوند توفيق انجام بيشتر آن را بخواهد و خدا را بر آن سپاس گويد و اگر كار بدى انجام داده است از خدا آمرزش بخواهد و توبه كند.

۸۳۴

سخت گيرى در محاسبه نفْس

۴۰۰۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بنده، مؤمن نباشد مگر آن گاه كه سخت تر از حسابرسى شريك از شريكش و خواجه از غلامش، از نفْس خود حساب بكشد.

۴۰۰۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آدمى در زمره تقوا پيشگان نباشد مگر آنگاه كه سخت تر از حسابرسى شريك از شريكش، از خود حساب كشد تا بداند كه از كجا خورده است، از كجا آشاميده است، از كجا پوشيده است، از حلال يا از حرام؟

1.الدعوات : ۱۲۳/۳۰۲.

2.الاختصاص : ۲۶.

3.بحار الأنوار : ۷۰/۷۲/۲۲.

4.مكارم الأخلاق : ۲/۳۷۵/۲۶۶۱.