۱۰۳۹

الخَطُّ

الكتاب :

وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذا لاَرْتابَ الْمُبْطِلُونَ».^۱

الحديث :

۴۹۵۶.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :ألِقِ الدَّواةَ. و حَرِّفِ القَلَمَ. و انْصِبِ الباءَ. و فَرِّقِ السِّينَ. و لا تُغَوِّرِ المِيمَ. و حَسِّنِ اللّه َ. و مُدَّ الرَّحمنَ. و جَوِّدِ الرَّحيمَ.^۲

۴۹۵۷.عنه صلى الله عليه و آله ( ـ في قولهِ تعالى : {Q} «أوْ أثَارَةٍ مِنْ عِلْمٍ ) : الخَطُّ.^۳

۴۹۵۸.الدّر المنثور عن عطاء بن يسار :سُئلَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله عنِ الخَطِّ. فقالَ : عَلّمَهُ نَبيٌّ. و مَن كانَ وافَقَهُ عَلِمَ.^۴

۴۹۵۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الخَطُّ لِسانُ اليَدِ.^۵

۴۹۶۰.عنه عليه السلام ( ـ فيما قالَ لِكاتِبهِ عُبيدِ اللّه ِ بنِ أبي رافع ) : ألِقْ دَواتَكَ. و أطِلْ جِلْفَةَ قَلَمِكَ. وَ فَرّجْ بَينَ السُّطورِ. و قَرْمِطْ بَينَ الحُروفِ. فإنَّ ذلكَ أجْدَرُ بصَباحَةِ الخَطِّ.^۶

۱۰۳۹

خطّ و خوشنويسى

قرآن :

«تو پيش از قرآن هيچ نوشته اى را نمى خواندى و به دست خويش چيزى نمى نوشتى. اگر چنان بود اهل باطل به شكّ افتاده بودند».

حديث :

۴۹۵۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دوات را ليقه بگذار. قلم را كج برش زن. حرف باء [در بسم اللّه الرحمن الرحيم ]را بكش. سين را باز بنويس. ميم را شكم نده. اللّه را زيبا بنويس، رحمان را بكش و رحيم را نيكو بنويس.

۴۹۵۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ( ـ درباره آيه «يا نشانه اى از دانش» ) ـ فرمود : مقصود، خط است.

۴۹۵۸.الدرّ المنثور ( ـ به نقل از عطاء بن يسار ـ ) : از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله درباره خط سؤال شد. فرمود : پيامبرى آن را تعليم داد و همراهانش آموختند.

۴۹۵۹.امام على عليه السلام :خط. زبانِ دست است.

۴۹۶۰.امام على عليه السلام ( ـ به كاتب خود عبيد اللّه بن ابى رافع ـ ) فرمود : در دوات خود ليقه بگذار و نوك قلمت را دراز بتراش و ميان خطها فاصله بگذار و حرفها را نزديك هم بنويس ؛ زيرا اين كار باعث زيبايى خط مى شود.

1.العنكبوت : ۴۸.

2.الدرّ المنثور : ۱/۲۸.

3.الدرّ المنثور : ۷/۴۳۴.

4.الدرّ المنثور : ۷/۴۳۴.

5.غرر الحكم : ۷۰۶.

6.نهج البلاغة : الحكمة ۳۱۵.