۱۰۱۲

إخبارُ الإمامِ بمَصيرِ الخَوارجِ

۴۸۲۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام ( ـ في حَربِ الخوارجِ ـ ) : مَصارِعُهُم دُونَ النُّطْفَةِ. و اللّه ِ لا يُفْلِتُ مِنهُم عَشَرَةٌ. و لا يَهْلِكُ مِنكُم عَشَرَةٌ.^۱

۴۸۲۹.عنه عليه السلام :احْمِلوا علَيهِم. فوَ اللّه ِ لا يُقْتَلُ مِنكُم عَشَرَةٌ. و لا يَسْلَمُ مِنهُم عَشَرَةٌ. فحَمَلَ علَيهِم فطَحَنَهُم طَحْنا. قُتِلَ مِن أصْحابِهِ عليه السلام تِسْعَةٌ. و أفْلَتَ مِن الخوارِجِ ثَمانِيَةٌ.^۲

۴۸۳۰.كنز العمّال :لَمّا سارَ عليٌّ إلى النَّهْرَوانِ سِرْتُ مَعهُ. فقالَ عليٌّ : و الّذي فَلَقَ الحَبَّةَ و بَرأ النَّسَمَةَ. لا يَقْتُلونَ مِنكُم عَشَرَةً و لا يَبْقى مِنهُم عَشَرَةٌ. فلَمّا سَمِعَ النّاسَ ذلكَ حَمَلوا علَيهِم فقَتَلوهُم^۳.^۴

۱۰۱۳

تَسمِيَةُ الخَوارجِ بِالحَرورِيَّةِ

۴۸۳۱.شرح نهج البلاغة :و سَبَبُ تَسْمِيَتِهِم الحَرورِيّةَ أنّ علِيّا عليه السلام لَمّا ناظَرَهُم ـ بَعدَ مُناظَرَةِ ابنِ عبّاسٍ إيّاهُم ـ كانَ فيما قالَ لَهُم : أ لاَ تَعْلَمونَ أنّ هؤلاءِ القَومَ لَمّا رَفَعوا المَصاحِفَ قلتُ لَكُم : إنّ هذهِ مَكيدَةٌ و وَهْنٌ. و إنَّهُم لو قَصَدوا إلى حُكْمِ المَصاحِفِ لَأتَوْني... أ فتَعْلَمون أنَّ أحَدا كانَ أكْرَهَ للتّحْكيمِ مِنّي ؟ قالوا : صَدَقْتَ. قالَ : فَهَلْ تَعْلَمونَ أنَّكُمُ اسْتَكْرَهْتُموني على ذلكَ ؟!... فرَجَعَ مَعَهُ مِنهُم ألْفانِ مِن حَرُوراءَ. و قَد كانوا تَجَمَّعوا بها. فقالَ لَهُم عليٌّ : ما نُسَمّيكُم ؟ ثُمَّ قالَ: أنْتُمُ الحَرورِيّةُ؛ لاجْتِماعِكُم بحَرُوراءَ.^۵

۱۰۱۲

خبر دادن امام از سرنوشت خوارج

۴۸۲۸.امام على عليه السلام ( ـ در جنگ با خوارج ـ ) فرمود : قتلگاه آنان اين سوى نهر است. به خدا سوگند، از آنان ده نفر نخواهند گريخت و از شما ده نفر كشته نخواهند شد.

۴۸۲۹.امام على عليه السلام :بر آنان بتازيد كه به خدا قسم از شما ده تن كشته نشوند و از آنان ده تن جان سالم به در نبرند. پس. بر آنان تاخت و خُردشان كرد. از ياران امام عليه السلام نُه نفر كشته شدند و از خوارج هشت نفر گريختند.

۴۸۳۰.كنز العمّال :من همراه على عليه السلام به نهروان رفتم. او فرمود : سوگند به آن كه دانه را شكافت و مردمان را بيافريد، از شما ده تن كشته نمى شوند و از آنان ده تن بر جاى نمى مانند. ياران امام با شنيدن اين سخن، بر نهروانيان حمله كردند و آنها را كشتند.^۶

۱۰۱۳

علّت نامگذارى خوارج به حروريّه

۴۸۳۱.شرح نهج البلاغة :علّت نامگذارى خوارج به حروريه اين است كه وقتى على عليه السلام ـ بعد از مناظره ابن عباس با خوارج ـ با ايشان مناظره كرد، از جمله به ايشان فرمود : مگر نه اين كه وقتى اين جماعت قرآنها را [بر نيزه ]افراشتند من به شما گفتم : اين يك مكر و نشان ضعف آنهاست. اگر مقصودشان داورى قرآنها باشد، پيش من مى آمدند... مگر نه اين كه هيچ كس به اندازه من حكميت را ناخوش نمى داشت ؟ گفتند : درست است. فرمود : مگر نه اين كه شما مرا ناچار به پذيرفتن حكميت كرديد؟!... پس دو هزار نفر از خوارج به همراه امام عليه السلام از محل تجمع خود در حروراء برگشتند. على به آنان فرمود: چه نامى بر شما گذاريم ؟ آن گاه خودش فرمود: حروريه، چون كه در حروراء گرد آمده بوديد.

1.نهج البلاغة : الخطبة ۵۹.

2.شرح نهج البلاغة : ۲/۲۷۳.

3.كنز العمّال : ۳۱۶۲۵.

4.قال ابنُ أبي الحديد : هذا الخبرُ من الأخبار الّتي تكاد تكون مُتَواترة. لاشتهارِهِ و نقلِ النّاس كافّةً له. و هو من معجزاته و أخباره المفصّلة عن الغيوب.

5.شرح نهج البلاغة : ۲/۲۷۴.

6.ابن ابى الحديد مى نويسد : اين خبر چندان مشهور و در ميان مردم نقل مى شود كه از اخبار تقريبا متواتر است و از جمله معجزات امام و پيشگوييهاى مفصّل ايشان مى باشد.