۴۵۰۴.عنه عليه السلام :بالحِلمِ تَكثُرُ الأنْصارُ.^۱

۴۵۰۵.عنه عليه السلام :بالحِلمِ عنِ السَّفيهِ يَكثُرُ الأنْصارُ علَيهِ.^۲

۴۵۰۶.عنه عليه السلام :الحِلمُ عِندَ شِدَّةِ الغَضَبِ يُؤمِنُ غَضَبَ الجَبّارِ.^۳

۴۵۰۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :يَظْفَرُ مَن يَحْلُمُ.^۴

۴۵۰۸.عنه عليه السلام :كفى بالحِلمِ ناصِرا.^۵

۹۴۴

تَفسيرُ الحِلمِ

۴۵۰۹.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :ليسَ بحَليمٍ مَن لَم يُعاشِرْ بالمَعروفِ مَن لا بُـدَّ لَـهُ مِن مُعاشَرَتِهِ حَتّى يَجعَلَ اللّه ُ لَهُ مِن ذلك مَخرَجا.^۶

۴۵۱۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لَيس الحَليمُ مَن عَجَزَ فهَجَمَ و إذا قَدَرَ انْتَقَمَ. إنَّمَا الْحَليمُ مَن إذا قَدَرَ عفا. و كانَ الحِلمُ غالبا على كُلِّ أمْرِهِ.^۷

۴۵۱۱.عنه عليه السلام :لا حِلمَ كالصَّبرِ و الصّمتِ.^۸

۴۵۱۲.عنه عليه السلام :كَمالُ العِلمِ الحِلمُ. و كَمالُ الحِلمِ كَثرَةُ الاحْتِمالِ و الكَظْمِ.^۹

۴۵۰۴.امام على عليه السلام :با بردبارى است كه ياران زياد مى شوند.

۴۵۰۵.امام على عليه السلام :بردبارى كردن در برابر نادان، ياران انسان را بر ضد نادان زياد مى كند.

۴۵۰۶.امام على عليه السلام :بردبارى كردن در اوج خشم، آدمى را از خشم [خداى] جبّار در امان مى دارد.

۴۵۰۷.امام صادق عليه السلام :هر كه بردبار باشد، پيروز مى شود.

۴۵۰۸.امام صادق عليه السلام :بردبارى، بهترين ياور است.

۹۴۴

تفسير بردبارى

۴۵۰۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بردبار نيست آن كه با كسى كه چاره اى از معاشرت با او ندارد، به نيكى معاشرت نكند، تا اين كه خداوند براى او راه گريزى از معاشرت با وى فراهم آورد.

۴۵۱۰.امام على عليه السلام :بردبار نيست كسى كه چون ناتوان شود هجوم برد و چون قدرت يابد انتقام كشد. بلكه بردبار كسى است كه قدرت [انتقام] داشته باشد، اما گذشت كند و بردبارى بر تمامى امور او غالب باشد.

۴۵۱۱.امام على عليه السلام :هيچ بردباريى چون شكيبايى و خاموشى نيست.

۴۵۱۲.امام على عليه السلام :كمال دانش بردبارى است، و كمال بردبارى به تحمّل فراوان و فرو خوردن خشم.

1.غرر الحكم : ۴۱۸۵.

2.نهج البلاغة : الحكمة ۲۲۴.

3.غرر الحكم : ۱۷۷۶.

4.بحار الأنوار : ۷۸/۲۶۹/۱۰۹.

5.الكافي : ۲/۱۱۲/۶.

6.كنز العمّال : ۵۸۱۵.

7.غرر الحكم : ۷۵۲۹.

8.بحار الأنوار : ۷۷/۲۸۲/۱.

9.غرر الحكم : ۷۲۳۱.