۹۳۷

صُعوبَةُ طَلَبِ الحَلالِ

۴۴۵۵.الكافي عن أبي جعفر الفَزاري :دَعا أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام مَولىً لَهُ يقالُ لَه : مُصادِفٌ. فأعْطاهُ ألْفَ دِينارٍ و قالَ لَهُ : تَجَهَّزْ حتّى تَخرُجَ إلى مِصرَ. فإنّ عِيالي قد كَثُروا... فلَمّا دنَوا من مِصرَ اسْتَقْبلَتْهُم قافِلَةٌ... فأخْبَروهُم أنّهُ لَيس بمِصرَ مِنهُ شَيءٌ. فتَحالَفوا و تَعاقَدوا على أن لا يَنْقُصوا مَتاعَهُم مِن رِبحِ الدِّينارِ دِينارا. فلَمّا قَبَضوا أمْوالَهُم و انْصَرَفوا إلى المَدينةِ. فدَخلَ مُصادِفٌ على أبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام و مَعهُ كِيسانِ، في كُلِّ واحدٍ ألفُ دِينارٍ. فقالَ : جُعِلتُ فِداكَ هذا رأسُ المالِ. و هذا الآخَرُ رِبحٌ. فقالَ : إنّ هذا الرِّبحَ كثيرٌ. و لكنْ ما صَنَعْتَهُ في المَتاعِ ؟ فحَدَّثَهُ كيفَ صَنَعوا و كيفَ تَحالَفوا. فقالَ : سُبحانَ اللّه ِ ! تَحْلِفونَ على قَومٍ مُسلِمينَ ألاّ تَبِيعُوهُم إلاّ رِبْحَ الدِّينار دِينارا ؟! ثُمّ أخَذَ أحدَ الْكِيسَيْنِ فقالَ : هذا رأسُ مالي. و لا حاجةَ لنا في هذا الرِّبحِ. ثُمَّ قالَ : يا مُصادِفُ ! مُجادَلَةُ^۱ السُّيوفِ أهْوَنُ من طَلَبِ الحَلالِ.^۲

۹۳۷

دشوارى به دست آوردن مال حلال

۴۴۵۵.الكافي ( ـ به نقل از ابو جعفر فزارى ـ ) : امام صادق عليه السلام غلام خود، مُصادِف را فرا خواند و هزار دينار به او داد و فرمود : آماده شو كه [براى تجارت] به مصر بروى، چون عائله ام زياد شده است... وقتى به مصر نزديك شدند، كاروانى به استقبال آنها آمد... و به اطلاعشان رساندند كه كالاهاى آنها در مصر كمياب است، و با هم پيمان بستند كه كالاهاى خود را به كمتر از دو برابر خريد، نفروشند. پس از فروش كالا و گرفتن پول خود، به مدينه برگشتند. مصادف با دو كيسه، كه در هر يك هزار دينار بود، خدمت امام صادق عليه السلام رسيد و عرض كرد : فدايت شوم! اين كيسه اصل سرمايه است و اين يكى سود آن. حضرت فرمود : اين. سود زيادى است، با كالا چه كردى ؟ مصادف براى امام توضيح داد كه چه كردند و چگونه با هم عهد و پيمان بستند. حضرت فرمود : سبحان اللّه ! عليه گروهى از مسلمانان هم پيمان مى شويد كه كالاى خود را به آنان به كمتر از دو برابرِ خريد نفروشيد ؟ آنگاه يكى از دو كيسه را گرفت و فرمود : اين سرمايه من است و ما را به اين سود نيازى نيست. آن گاه فرمود: اى مصادف ! شمشير زدن، آسانتر از به دست آوردن مال حلال است.

1.في التهذيب : ۷/۱۳/۵۸ «مُجالَدَة» و هو الأنسب.

2.الكافي : ۵/۱۶۱/۱.