(انظر) الحرب : باب ۷۷۲ حديث ۳۶۷۲.
السبّ : باب ۷۲۱.
۷۷۰
أدَبُ الحَربِ
۳۶۵۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لا تَقْتُلوا شَيْخا فانِيا. و لا طِفلاً صَغيرا. و لا امْرَأةً. و لا تَغُلّوا. و ضُمّوا غَنائمَكُم. و أصْلِحوا و أحْسِنوا إنَّ اللّهَ يُحِبُّ المُحْسِنينَ.۱
۳۶۵۵.عنه صلى الله عليه و آله :ما حَمَلَكُم على قَتْلِ الذُّرِّيَّةِ ؟! و هَل خِيارُكُم إلاّ أوْلادُ المُشرِكينَ ؟! و الّذي نَفْسُ محمّدٍ بِيَدِهِ. ما مِن نَفْسٍ تُولَدُ إلاّ على الفِطْرَةِ حتّى يُعْرِبَ عَنها لِسانُها.۲
۳۶۵۶.عنه صلى الله عليه و آله :لا يُقتَلُ الرُّسُلُ و لا الرُّهُنُ.۳
۳۶۵۷.عنه صلى الله عليه و آله :لا تُمَثِّلوا بآدَمِيٍّ و لا بَهيمَةٍ.۴
۳۶۵۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تُقاتِلوهُم حتّى يَبْدَؤوكُم، فإنَّكُم بحَمدِ اللّهِ على حُجَّةٍ. و تَرْكُكُم إيّاهُم حتّى يَبْدَؤوكُم حُجَّةٌ اُخْرى لَكُم علَيهِم. فإذا كانَتِ الهَزيمَةُ بإذْنِ اللّهِ فلا تَقْتُلوا مُدْبِرا. و لا تُصيبوا مُعْوِرا، و لا تُجْهِزوا على جَريحٍ. و لا تَهيجوا النِّساءَ بأذىً.۵ و في خبرٍ : «......... و لا تَكْشِفوا عَوْرَةً. و لا تُمَثِّلوا بقَتيل......... ».۶
۷۷۰
آداب جنگ
۳۶۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سال خوردگان فرتوت و كودكان خرد سال و زنان را نكشيد. [در غنايم] خيانت نكنيد و غنايم خود را سر جمع كنيد و رفتارى شايسته و نيكو داشته باشيد كه خداوند نيكوكاران را دوست دارد.
۳۶۵۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :چه شده است كه نسل كشى مى كنيد ؟ مگر نه اين است كه بهترينهاى شما، فرزندان همين مشركان هستند ؟ سوگند به آن كه جان محمّد در دست اوست، هيچ انسانى زاده نمى شود، مگر بر سرشت توحيد، تا آن كه زبانش آن را آشكار كند.
۳۶۵۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :فرستادگان و گروگانها را نبايد كشت.
۳۶۵۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ انسان و حيوانى را مُثْله نكنيد.
۳۶۵۸.امام على عليه السلام :با دشمن نجنگيد تا او جنگ را آغاز كند؛ زيرا شما بحمد اللّه حجّت داريد و اين كه شما آنان را بگذاريد تا آغازگر جنگ باشند، خود، حجّت ديگرى براى شما در برابر آنان است. اگر به اذن خداوند، دشمن شكست خورد و فرارى شد، پشت كرده را نكشيد و به آن كه در چنگتان گرفتار آمده است صدمه نزنيد و كار زخمى را نسازيد و زنان را با آزار و اذيت نينگيزيد. در نقل ديگرى از اين خبر آمده است : «......... عورتى را مكشوف نكنيد و كشته اى را مُثْله ننماييد......... ».
1.كنز العمّال : ۱۱۰۱۳.
2.كنز العمّال : ۱۱۰۹۵.
3.قرب الإسناد : ۱۳۱ / ۴۵۶.
4.كنز العمّال : ۱۱۴۲۵.
5.نهج البلاغة: الكتاب۱۴.
6.شرح نهج البلاغة : ۴/۲۶.