۳۶۳۸.عنه عليه السلام :لا تُغالِبْ مَن يَسْتَظهِرُ بالحقِّ ؛ فإنَّ مُغالِبَ الحقِّ مَغلوبٌ.^۱

۷۶۶

ما يَلزمُ رِعايَتُهُ قَبلَ الحَربِ

۳۶۳۹.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :تَألَّفوا النّاسَ. و تَأنَّوهُم. و لا تُغيروا علَيهِم حتّى تَدْعُوهُم. فمَا على الأرضِ مِن أهلِ بَيتِ مَدَرٍ و لا وَبَرٍ إلاّ تَأتوني بِهم مسلِمينَ أحَبُّ إلَيَّ مِن أنْ تَأتوني بنِسائِهم و أوْلادِهِم و تَقْتُلوا رِجالَهُم.^۲

۳۶۴۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام ( ـ في صِفّينَ ـ ) : فو اللّهِ ما دَفَعْتُ الحَربَ يَوما إلاّ و أنا أطْمَعُ أنْ تَلْحَقَ بي طائفَةٌ فتَهْتَدي بِي، و تَعْشُو إلى ضَوْئي. و ذلكَ أحَبُّ إلَيَّ مِن أنْ أقْتُلَها عَلى ضَلالِها.^۳

۳۶۴۱.عنه عليه السلام ( ـ لابنهِ الحسنِ عليه السلام ـ ) : لا تَدْعُوَنَّ إلى مُبارَزَةٍ. و إنْ دُعِيتَ إلَيها فأجِبْ ؛ فإنَّ الدّاعي إلَيها باغٍ. و الباغي مَصروعٌ.^۴

۳۶۳۸.امام على عليه السلام :با آن كه پشتوانه اش حقّ است. مستيز ؛ كه ستيزنده با حق شكست خورَد.

۷۶۶

نكاتى كه پيش از شروع جنگ بايد رعايت كرد

۳۶۳۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :با مردم مدارا كنيد و به آنها فرصت دهيد و پيش از آن كه به حقّ دعوتشان كنيد بر ايشان متازيد ؛ زيرا كه اگر مردمان روى زمين را. از شهرنشين و چادر نشين. مسلمان نزد من آوريد خوشتر دارم تا زنان و فرزندانشان را [به اسارت ]نزد من آوريد و مردانشان را بكشيد.

۳۶۴۰.امام على عليه السلام ( ـ در صفين ـ ) فرمود : به خدا سوگند يك روز جنگ را به تأخير نينداختم مگر از اين رو كه اميد داشتم گروهى به من بپيوندند و به سبب من هدايت شوند و در پرتو من بيارامند ؛ اين را خوشتر دارم تا آنان را در حالى كه گمراهند بكشم.

۳۶۴۱.امام على عليه السلام ( ـ به فرزند خود امام حسن عليه السلام ـ ) فرمود : هرگز مبارز طلبى مكن، اما اگر به مبارزه فرا خوانده شدى بپذير ؛ زيرا آن كه به مبارزه فرا خوانَد متجاوز است و متجاوز به خاك افتد.

1.غرر الحكم : ۱۰۳۳۱.

2.كنز العمّال : ۱۱۳۰۰. ۱۱۳۹۶ مع تفاوت يسير في اللفظ.

3.نهج البلاغة : الخطبة ۵۵.

4.نهج البلاغة : الحكمة ۲۳۳.