۳۵۳۷.عنه صلى الله عليه و آله :إنّ على كُلِّ حقٍّ حَقيقَةً و على كُلِّ صَوابٍ نُورا. فما وافَقَ كِتابَ اللّهِ فخُذوهُ. و ما خالَفَ كِتابَ اللّهِ فدَعُوهُ.^۱

۳۵۳۸.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :ما لَم يُوافِقْ مِن الحَديثِ القُرآنَ فهُو زُخْرُفٌ.^۲(انظر) بحار الأنوار : ۲ / ۲۴۲. ۲۴۳.

۷۳۳

صِحَّةُ الحَديثِ و مُوافَقَةُ الفِطرَةِ

۳۵۳۹.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إذا سَمِعْتُمُ الحَديثَ عَنّي تَعْرِفُهُ قُلوبُكُم و تَلِينُ لَهُ أشْعارُكُم و أبْشارُكُم و تَرَوْنَ أنَّهُ مِنكُم قَريبٌ فأنا أوْلاكُم بِه. و إذا سَمِعْتُمُ الحَديثَ عَنّي تُنْكِرُهُ قلوبُكُم و تَنْفُرُ مِنهُ أشْعارُكُم و أبْشارُكُم و تَرَوْنَ أنـَّهُ بَعيدٌ مِنكُم فأنا أبْعَدُكُم مِنهُ.^۳

۳۵۴۰.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :ما وَردَ علَيكُم مِن حَديثِ آلِ محمّدٍ صلواتُ اللّهِ علَيهِم فلانَتْ لَهُ قُلوبُكُم و عَرَفْتُموهُ فاقْبَلوهُ. و ما اشْمَأزَّتْ مِنهُ قُلوبُكُم و أنْكَرْتُموهُ فَرُدّوهُ إلى اللّهِ و إلى الرّسولِ و إلى العالِمِ مِن آلِ محمّدٍ عليهم السلام.^۴

۳۵۳۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :با هر حقّى حقيقتى است و با هر امر درستى نورى؛ پس آنچه با كتاب خدا سازگار بود، آن را بپذيريد و اگر مخالف كتاب خدا بود رهايش كنيد.

۳۵۳۸.امام صادق عليه السلام :هر حديثى كه با قرآن سازگار نباشد، ساختگى است.

۷۳۳

درستى حديث و سازگارى با فطرت

۳۵۳۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هرگاه از من حديثى شنيديد كه دلهايتان به [صحت] آن گواهى داد، موها و پوست بدنتان آن را خوش داشت و ديديد كه به شما نزديك است بدانيد كه من به آن سخن از شما نزديكترم (آن را من گفته ام) اما اگر از قول من حديثى شنيديد كه دلهايتان با آن آشنا نباشد و موها و پوستهاى بدنتان از آن گريزان گردد و ديديد كه از شما دور است بدانيد كه دورى من از آن سخن بيشتر است تا دورى شما از آن.

۳۵۴۰.امام باقر عليه السلام :هر حديثى كه از قول آل محمّد، صلوات اللّه عليهم، به شما رسيد و دلهايتان در برابرش نرم شد و با آن احساس آشنايى كرديد آن را بپذيريد و اگر دلهايتان از آن رميد و آن را بيگانه حس كرديد [صحّت و سقم] آن را به خدا و پيامبر و عالمِ از خاندان محمّد صلى الله عليه و آله موكول كنيد.

1.الكافي : ۱/۶۹/۱.

2.الكافي : ۱/۶۹/۴.

3.كنز العمّال : ۹۰۲.

4.بصائر الدرجات : ۲۱/۱.