۷۰۵
ما بِهِ تَمامُ الحَجِّ
الكتاب :
(وََ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّهِ).۱
الحديث :
۳۴۴۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أتِمُّوا برسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله حَجَّكُم إذا خَرَجْتُم إلى بَيتِ اللّهِ. فإنَّ تَرْكَهُ جَفاءٌ. و بذلكَ اُمِرْتُم. (و أتِمُّوا) بالقُبورِ الّتي ألْزَمَكُمُ اللّهُ عزّ و جلّ حَقَّها و زِيارَتَها. و اطلُبوا الرِّزقَ عِندَها.۲
۳۴۴۴.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الإمامِ.۳
۳۴۴۵.عنه عليه السلام :إنَّما اُمِرَ النّاسُ : أنْ يَأتوا هذهِ الأحْجارَ فيَتطوّفوا بها. ثُمَّ يَأتُونَنا فيُخْبِرونا بوَلايَتِهِم. و يَعْرِضوا علَينا نُصْرَتَهُم.۴ «لِيَقْضُوا تَفَثَهُمْ» ـ
۳۴۴۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ في قولِهِ تعالى : ) : لِقاءُ الإمامِ.۵
۳۴۴۷.عنه عليه السلام :إذا حَجَّ أحَدُكُم فلْيَخْتِم حَجّهُ بِزيارَتِنا ؛ لأنَّ ذلكَ مِن تَمامِ الحَجِّ.۶
۷۰۵
آنچه حجّ بدان تمام مى شود
قرآن :
«حجّ و عمره را براى خدا تمام گردانيد».
حديث :
۳۴۴۳.امام على عليه السلام :هرگاه به زيارت خانه خدا رفتيد با [زيارت ]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله حجّ خود را كامل كنيد كه ترك زيارت رسول خدا جفاى به اوست؛ شما به اين كار فرمان داريد و حجّ خود را با زيارت قبورى كه خداوند حقّ و زيارت آنها را بر شما لازم كرده است كامل گردانيد و از [بركت وجود ]اين قبرها روزى بطلبيد.
۳۴۴۴.امام باقر عليه السلام :تماميت حجّ به ملاقات كردن با امام است.
۳۴۴۵.امام باقر عليه السلام :مردم فرمان دارند كه بيايند و بر گرد اين سنگها بگردند و پس از آن نزد ما بيايند و نسبت به ما اظهار ولايت و دوستى كنند و هوا دارى شان را از ما اعلام نمايند.
۳۴۴۶.امام صادق عليه السلام ( ـ درباره آيه «آلودگى خود را بزداييد» ـ ) فرمود : منظور، ملاقات امام است.۷
۳۴۴۷.امام صادق عليه السلام :هرگاه يكى از شما حجّ گزارد، بايد حجّ خود را به ديدار از ما پايان دهد؛ چون زيارت ما بخشى از حجّ است.
1.البقرة : ۱۹۶.
2.الخصال : ۶۱۶/۱۰.
3.عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۶۲/۲۹.
4.عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۶۲/۳۰.
5.الكافي : ۳/۵۴۹/۴.
6.عيون أخبار الرِّضا: ۲/۲۶۲/۲۸.
7.اشاره به آن است كه زائران خانه خدا پس از انجام مناسك حج همان طور كه آلودگى هاى بدن را برطرف مى سازند بايد آلودگى هاى جان را نيز با ديدار امام و پيشواى خود برطرف سازند و بدين سان حج خود را كامل كنند.