۲۵۱۴.سنن أبي داوود عن سلمةَ بنِ الأكوعِ:أتى النبيَّ صلى الله عليه و آله عَينٌ مِن المشركينَ و هُو في سَفرٍ. فجلَسَ عند أصحابِهِ ثُمّ انْسَلَّ. فقالَ النبيُّ صلى الله عليه و آله : اطلُبوهُ فاقتُلُوهُ، فسَبَقْتُهُم إليهِ فقَتَلْتُهُ. و أخَذْتُ سَلَبَهُ فنَفَّلَني إيّاهُ.۱

۲۵۱۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :الجاسوسُ و العَينُ إذا ظُفِرَ بِهِما قُتِلا.۲(انظر) سنن أبي داوود : ۳ / ۴۹ / ۲۶۵۴.

۵۲۳

ما يُؤخَذُ فيهِ بِالظّاهِرِ

۲۵۱۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ لَمّا سُئل عنِ القاضي أ يَحِلُّ لَه أن يَقضيَ بقَولِ البَيِّنَةِ إذا لَم يعرِفهُم مِن غَير مسألَةٍ ـ ) : خَمسَةُ أشياءَ يَجِبُ على النّاسِ أنْ يأخُذوا بِها ظاهِرَ الحُكْمِ : الوِلاياتُ. و التّناكُحُ، و المَوارِيثُ. و الذَّبائحُ. و الشّهاداتُ. فإذا كانَ ظاهرُهُ ظاهرا مأمونا جازَتْ شهادتُهُ. و لا يُسألُ عن باطنِهِ.۳

۲۵۱۴.سنن أبى داوود ( ـ به نقل از سلمة بن اكوع ـ ) : در يكى از سفرهاى پيامبر. جاسوسى از قريش نزد آن حضرت آمد و كنار اصحاب حضرت نشست و سپس ناپديد شد. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: او را پيدا كنيد و بكُشيد. من زودتر از ديگران خود را به آن مرد رساندم و او را كشتم و لباسها و وسايلش را برداشتم و پيامبر آنها را به من بخشيد.

۲۵۱۵.امام صادق عليه السلام :در صورت دست يافتن به جاسوس و خبر چين بايد آنها را كشت.

۵۲۳

مواردى كه حكم به ظاهر مى شود

۲۵۱۶.امام صادق عليه السلام ( ـ در پاسخ به پرسش از اينكه آيا قاضى مى تواند بر اساس گفته گواهان نا شناس حكم دهد بى آن كه درباره آنان پرس و جو كند؟ ـ ) فرمود : پنج مورد است كه مردم بايد در آنها به ظاهر حكم عمل كنند: ولايت و سرپرستى، زناشويى، ارث و ميراث، ذبايح و شهادت دادن. اگر ظاهر فرد، درست و در خور اطمينان بود گواهى اش جايز است و نبايد از باطن او پرس و جو كرد.


1.سنن أبي داوود : ۳/۴۸/۲۶۵۳.

2.مستدرك الوسائل : ۱۱/۹۸/۱۲۵۱۸.

3.الكافي : ۷/۴۳۱/۱۵.