۱۹۵۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ في قولهِ تعالى : {Q} «و إنْ طائفتانِ مِن المؤمن ) : الفِئَتانِ. إنَّما جاءَ تأويلُ هذهِ الآيةِ. يَومَ البصرةِ. و هُم أهلُ هذهِ الآيةِ. و هُمُ الّذينَ بَغَوا على أميرِ المؤمنينَ عليه السلام، فكانَ الواجِبُ علَيهِ قِتالَهُم و قَتْلَهُم حتّى يَفِيؤوا إلى أمر اللّه ِ، و لَو لَم يَفِيؤوا لَكانَ الواجِبُ علَيهِ فيما أنْزَلَ اللّه ُ أنْ لا يَرفَعَ السَّيفَ عنهُم حتّى يَفِيؤوا و يَرجِعُوا عن رأيهِم ؛ لأنَّهُم بايَعوا طائعِينَ غيرَ كارِهينَ. و هِيَ الفِئةُ الباغيةُ كما قالَ اللّه ُ تعالى. فكانَ الواجبُ على أميرِ المؤمنينَ عليه السلام أنْ يَعْدِلَ فيهِم حيثُ كانَ ظَفَرَ بهِم. كما عَدَلَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله في أهلِ مكّةَ. إنّما مَنَّ علَيهِم و عَفا و كذلكَ صَنَعَ أميرُ المؤمنينَ عليه السلام بأهلِ البصرةِ حيثُ ظَفَرَ بهِمْ.۱
(انظر) الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر : باب ۲۶۵۶.
۳۷۹
قِتالُ مَن خَرَجَ علَى الإمامِ
۱۹۵۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ و قد سألَهُ العَيصُ عن خُروجِ قَومٍ مجوسٍ على ن ) : نَعَم. و سَبْيُهُم.۲
۱۹۵۲.امام صادق عليه السلام ( ـ در تفسير آيه «و اگر دو گروه از مؤمنان با هم بجن ) فرمود : تأويل اين آيه درباره دو گروه در جنگ بصره (جمل) است. آنان مشمول اين آيه هستند و هم آنانند كه بر امير المؤمنين عليه السلام ياغى شدند و سركشى كردند و وظيفه آن حضرت جنگيدن با آنها و كشتنشان بود تا آن كه به فرمان خدا باز گردند و اگر برنگشتند، بر اساس كتاب خدا موظّف بود شمشير از آنان برندارد، تا آن كه به فرمان خدا گردن نهند يا از عقيده خود دست شويند؛ چرا كه آنان با ميل و اراده خود و نه با اجبار و كراهت. بيعت كرده بودند. اينان، همچنان كه خداوند متعال فرموده است، گروه ياغى اند. بر امير المؤمنين عليه السلام واجب بود كه هرگاه بر آنان چيره شد، با ايشان به عدالت رفتار كند، همچنان كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با اهل مكّه به عدالت رفتار كرد: بر آنان منّت نهاد و بخشيدشان. امير المؤمنين عليه السلام نيز پس از پيروزى بر بصريان با آنان همين رفتار را كرد.
۳۷۹
جنگيدن با كسى كه در خاك اسلام عليه امام قيام كند
۱۹۵۳.امام صادق عليه السلام ( ـ در پاسخ عيص كه پرسيد گروهى مجوسى در خاك اسلام ب ) فرمود : آرى، اسير گرفتن آنان نيز رواست.
1.الكافي : ۸ / ۱۸۰ / ۲۰۲.
2.وسائل الشيعة : ۱۱ / ۹۹ / ۳.