۳۴۳

التّبذيرُ

الكتاب:

(وَ آتِ ذَا القُرْبى حَقَّهُ وَ المِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيرا * إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورا).^۱

الحديث:

۱۷۷۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :كُنْ سَمْحا و لا تَكُنْ مُبَذِّرا. و كُنْ مُقَدِّرا و لا تَكُنْ مُقَتِّرا.^۲

۱۷۷۲.عنه عليه السلام :التَّبذيرُ عُنوانُ الفاقةِ.^۳

۱۷۷۳.عنه عليه السلام :التّبذيرُ قَرِينٌ مُفْلِسٌ.^۴

۱۷۷۴.عنه عليه السلام :مَنِ افْتَخَر بالتَّبذيرِ احتُقِرَ بالإفْلاسِ.^۵

۳۴۴

مَعنَى التَّبذيرِ

۱۷۷۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ في قولهِ تعالى : {Q} «و لا تُبَذِّرْ تَبْذِيرا» ) : مَن أنْفقَ شيئا في غيرِ طاعةِ اللّه ِ فهُو مُبَذّرٌ. و مَن أنْفقَ في سبيلِ الخيرِ فهُو مُقْتَصِدٌ.^۶

۳۴۳

ولخرجى

قرآن:

«حقّ خويشان و مسكينان و در راه ماندگان را بپرداز و هيچ ولخرجى مكن. همانا ولخرجان با شياطين برادرند و شيطان نسبت به پروردگارش ناسپاس بود».

حديث:

۱۷۷۱.امام على عليه السلام :بخشنده باش اما ولخرج مباش؛ و صرفه جو باش ليكن خسيس مباش.

۱۷۷۲.امام على عليه السلام :ولخرجى، سر لوحه فقر و نادارى است.

۱۷۷۳.امام على عليه السلام :ولخرجى، همنشين بينواست.

۱۷۷۴.امام على عليه السلام :هر كه به ريخت و پاش افتخار كند با تهيدستى خُرد و خوار مى شود.

۳۴۴

معناى ولخرجى

۱۷۷۵.امام صادق عليه السلام ( ـ درباره آيه «و ولخرجى مكن» ـ ) فرمود : هر كس چيزى در راهى جز طاعت خدا انفاق كند ولخرج است و هر كس در راه خير و خوبى خرج كند مقتصد و صرفه جوى است.

1.الإسراء : ۲۶. ۲۷.

2.نهج البلاغة : الحكمة ۳۳.

3.غرر الحكم : ۸۹۰.

4.غرر الحكم : ۱۰۴۳.

5.غرر الحكم : ۹۰۵۷.

6.تفسير العيّاشي : ۲ / ۲۸۸ / ۵۳.