۱ / ۲۴
قضا و قدر
۳۱.خاتمة مستدرك الوسائل :عن عبيد اللَّه بن موسى. عن عبد العظيم عن إبراهيم بن أبى محمود. قال : قال الرضا عليه السلام : ثَمانِيَةُ أَشياءَ لا تَكونُ إلّا بِقَضاءِ اللَّهِ وقَدَرِهِ : النَّومُ وَاليَقظَةُ. وَالقُوَّةُ وَالضَّعفُ. وَالصِّحَّةُ وَالمَرَضُ. وَالمَوتُ وَالحَياةُ.۱
ترجمه
حضرت عبد العظيم عليه السلام - به نقل از ابراهيم بن ابى محمود - : امام رضا عليه السلام فرمود : «هشت چيز است كه جز به قضا و قدرِ خداوند نيست : خواب. بيدارى. توانايى. ناتوانى. تندرستى. بيمارى. مرگ و زندگى».
شرح
تبيين معناى قضا و قدر الهى و مسائل مربوط به آن. از حوصله اين نوشته بيرون است ؛۲ امّا براى تبيين اجمالى حكمت ياد شده. اشاره به چند نكته خالى از فايده نيست :
۱. در نظام آفرينش. همه پديدهها بر پايه قضا و قدر استوارند و هيچ چيز. از محدوده تقدير الهى. خارج نيست.۳ بنا بر اين. اثبات قضا و قدر در موارد هشتگانهاى كه در حديثِ ياد شده آمده. به معناى نفى ساير موارد نيست. در واقع. موارد هشتگانه. مواردى از زندگى هستند كه قضا و قدر الهى در آنها كاملاً محسوس و مشهود است.
1.خاتمة مستدرك الوسائل : ج۴ ص۴۰۷. بحار الأنوار : ج ۵ ص ۹۵ ح ۱۷.
2.براى آگاهى بيشتر و دستيابى به توضيحات لازم در اين باره، ر.ك: دانشنامه عقايد اسلامى : ج ۸.
3.دانشنامه عقايد اسلامى: ج ۸ ص ۳۶۱ (نقش قضا و قدر در آفرينش).