۵ / ۷

عوامل مصونيّت از فريفتگى‏

۹۸.علل الشرائع :حدّثنا محمّد بن موسى المتوكّل. قال : حدّثنا عليّ بن الحسين السعدآبادى. عن أحمد بن أبى عبد اللَّه البرقى. عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى. عن ابن أبى عمير. عن عبد اللَّه بن الفضل. عن خاله محمّد بن سليمان. عن رجل. عن محمّد بن عليّ عليهما السلام - أنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بنِ مُسلِمٍ - : يا مُحَمَّدَ بنَ مُسلِمٍ ! لا يَغُرَّنَّكَ النّاسُ مِن نَفسِكَ. فَإِنَّ الأَمرَ يَصِلُ إلَيكَ دونَهُم. ولا تَقطَعِ النَّهارَ عَنكَ كَذا وكَذا. فَإِنَّ مَعَكَ مَن يُحصى عَلَيكَ. ولا تَستَصغِرَنَّ حَسَنَةً [تَعمَلُها. فَإِنَّكَ تَراها حَينَ تَسُرُّكَ. ولا تَستَصغِرَنَّ سَيِّئَةً]^۱ تَعمَلُ بِها. فَإِنَّكَ تَراها حينَ تَسوؤُكَ. وأحسِن فَإِنّى لَم أرَ شَيئاً قَطُّ أشَدَّ طَلَباً ولا أسرَعَ دَرَكاً مِن حَسَنَةً مُحدَثَةٍ لِذَنبٍ قَديمٍ.^۲

ترجمه‏

حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود - : امام باقر عليه السلام خطاب به محمّد بن مسلم فرمود : «اى محمّد بن مسلم! مبادا مردم، تو را فريب دهند و از خودت غافل سازند ؛ زيرا [اگر فريفته شدى، ]زيان آن، متوجّه خودت خواهد شد. نه آنها. روزهاى زندگى را به انجام دادن كارهاى بيهوده هدر نده؛ زيرا با تو كسانى هستند كه كارهاى روزانه‏ات را ثبت مى‏كنند. هرگز عمل نيكى را كه انجام دادى، اگر چه كوچك بود. حقير مشمار ؛ زيرا آن را در جايى كه خشنودت مى‏سازد، خواهى ديد و اگر كار زشتى از تو سر زد. آن را نيز كوچك ندان ؛ زيرا آن را در جايى كه بدحالت مى‏سازد، خواهى ديد. نيكى نما ؛ چرا كه من چيزى نديدم كه انسانى را زودتر به مقصد برساند از عمل خوب جديدى كه در مقابل گناه كهنه‏اى انجام دهد».

1.عبارت داخل كروشه را به نقل از كتاب بحار الأنوار افزوده‏ايم.

2.علل الشرائع : ص ۵۹۹ ح ۴۹. بحار الأنوار : ج ۷۳ ص ۳۵۵ ح ۶۵.