فصل پنجم : حكمت‏هاى جامع‏

۵ / ۱

پاداش كارهاى نيك و بد

۹۲.الأمالى للصدوق :حدّثنا عليّ بن أحمد. قال : حدّثنا محمّد بن أبى عبد اللَّه الكوفي. عن سهل بن زياد الآدمى. عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى. عن عليّ بن محمّد بن عليّ بن موسى بن جعفر بن محمّد بن عليّ بن الحسين بن عليّ بن أبى طالب عليهم السلام. قال : لَمّا كلّم اللَّه‏عزّ وجلّ موسى‏ بنَ عِمرانَ عليه السلام. قالَ موسى‏ : إلهى ! ما جَزاءُ مَن شَهِدَ أنّى رَسولُكَ ونَبِيُّكَ وأنَّكَ كَلَّمتَنى ؟ قالَ : ياموسى‏ ! تَأتيهِ مَلائِكَتى فَتُبَشِّرُهُ بِجَنَّتى. قالَ موسى‏ عليه السلام : إلهى ! فَماجَزاءُ مَن قامَ بَينَ يَدَيكَ يُصَلّى ؟ قالَ : يا موسى‏ ! اُباهى بِهِ مَلائِكَتى راكِعاً وساجِداً. وقائِماً وقاعِداً. ومَن باهَيتُ بِهِ مَلائِكَتى لَم اُعَذِّبهُ. قالَ موسى‏ عليه السلام : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن أطعَمَ مِسكيناً ابتِغاءَ وَجهِكَ ؟ قالَ : ياموسى‏ ! آمُرُ مُنادِياً يُنادى يَومَ القِيامَةِ عَلى‏ رُؤوسِ الخَلائِقِ : إنَّ فُلانَ بنَ فُلانٍ مِن عُتَقاءِ اللَّهِ مِنَ النّارِ. قالَ موسى‏ عليه السلام : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن وَصَلَ رَحِمَهُ ؟ قالَ : ياموسى‏ ! اُنسِئُ لَهُ أجَلَهُ. واُهُوِّنُ عَلَيهِ سَكَراتِ المَوتِ. ويُناديهِ خَزَنَةُ الجَنَّةِ : هَلُمَّ إلَينا فَادخُل مِن أيِّ أبوابِها شِئتَ. قالَ موسى‏ عليه السلام : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن كَفَّ أذاهُ عَنِ النّاسِ وبَذَلَ مَعروفَهُ لَهُم ؟ قالَ : يا موسى‏ ! تُناديهِ النّارُ يَومَ القِيامَةِ : لا سَبيلَ لى عَلَيكَ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن ذَكَرَكَ بِلِسانِهِ وقَلبِهِ ؟ قالَ : يا موسى‏ ! اُظِلُّهُ يَومَ القِيامَةِ بِظِلِّ عَرشى. وأجعَلُهُ فى كَنَفى. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن تَلا حِكمَتَكَ سِرّاً وجَهراً ؟ قالَ : يا موسى‏ ! يَمُرُّ عَلى‏ الصِّراطِ كَالبَرقِ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن صَبَرَ عَلى‏ أذى‏ النّاسِ وشَتمِهِم فيكَ ؟ قالَ : اُعينُهُ عَلى‏ أهوالِ يَومِ القِيامَةِ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن دَمِعَت عَيناهُ مِن خَشيَتِكَ ؟ قالَ : يا موسى‏ ! أقى وَجهَهُ مِن حَرِّ النّارِ. واُومِنُهُ يَومَ الفَزَعِ الأَكبَرِ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن تَرَكَ الخِيانَةَ حَياءً مِنكَ ؟ قالَ : يا موسى‏ ! لَهُ الأَمانُ يَومَ القِيامَةِ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن أحَبَّ أهلَ طاعَتِكَ ؟ قالَ : يا موسى‏ ! اُحَرِّمُهُ عَلى‏ نارى. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن قَتَلَ مُؤمِناً مُتَعَمِّداً ؟ قالَ : لا أنظُرُ إلَيهِ يَومَ القِيامَةِ ولا اُقيلُ عَثرَتَهُ. قالَ : إلهى! فَما جَزاءُ مَن دَعا نَفساً كافِرَةً إلى‏ الإِسلامِ؟ قالَ : يا موسى‏. آذَنُ لَهُ فِى الشَّفاعَةِ يَومَ القِيامَةِ لِمَن يُريدُ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن صَلّى الصَّلَواتِ لِوَقتِها ؟ قالَ : اُعطيهِ سُؤلَهُ. واُبيحُهُ جَنَّتى. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن أتَمَّ الوُضوءَ مِن خَشيَتِكَ ؟ قالَ : أبعَثُهُ يَومَ القِيامَةِ ولَهُ نورٌ بَينَ عَينَيهِ يَتَلَألَأُ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن صامَ شَهرَ رَمَضانَ لَكَ مُحتَسِباً ؟ قالَ : يا موسى‏ ! أُقيمُهُ يَومَ القِيامَةِ مَقاماً لا يَخافُ فيهِ. قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن صامَ شَهرَ رَمَضانَ يُريدُ بِهِ النّاسَ ؟ قالَ : يا موسى‏ ! ثَوابُهُ كَثَوابِ مَن لَم يَصُمهُ.۱

ترجمه‏

حضرت عبد العظيم عليه السلام: امام هادى عليه السلام فرمود : «هنگامى كه خداوند با موسى بن عمران عليه السلام سخن مى‏گفت. موسى گفت : خدايا ! پاداش كسى كه گواهى دهد من، فرستاده و پيامبر تو هستم و تو با من سخن گفتى، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! فرشتگانم در نزد او حاضر مى‏شوند و وى را به بهشت من مژده مى‏دهند.
موسى عليه السلام گفت: خدايا ! پاداش كسى كه در پيشگاه تو بِايستد و نماز بخواند، چيست ؟
فرمود : اى موسى! به ركوع و سجود و ايستادن و نشستن او به فرشتگانم مباهات خواهم كرد. و كسى را كه من به عمل او افتخار كنم. عذاب نخواهم نمود.
موسى عليه السلام گفت: خدايا! پاداش كسى كه براى رضاى تو نيازمندى را سير كند، چيست ؟
فرمود : اى موسى! روز قيامت، امر مى‏كنم كه در ميان آفريده‏ها فرياد بزنند : "فلانى پسر فلانى، از آزاد شدگانِ خدا از دوزخ است".
موسى عليه السلام گفت: خدايا ! پاداش كسى كه با خويشاوندانش پيوند داشته باشد، چيست ؟
فرمود : اى موسى! مرگ او را به تأخير خواهم انداخت و سختى‏هاى مرگ را بر او آسان خواهم نمود. و كارگزاران بهشت، او را ندا خواهند داد : "به سوى ما شتاب كن و از هر درى كه ميل دارى، به بهشت وارد شو".
موسى عليه السلام گفت: خدايا ! پاداش كسى كه از آزار مردم دست بدارد و با آنها به نيكى رفتار نمايد، چيست ؟
فرمود : اى موسى! آتش دوزخ به او ندا خواهد داد : "تو را به سوى من راهى نيست".
موسى عليه السلام گفت: خدايا! پاداش كسى كه تو را به زبان و دل خود ياد كند، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! او را روز قيامت در سايه عرش خود قرار مى‏دهم و در تحت حمايت خويش حفظ مى‏كنم.
گفت : خدايا! پاداش كسى كه كتاب حكمت تو را در نهان و آشكارا بخواند، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! او از صراط، مانند برق خواهد گذشت.
گفت: خدايا! پاداش كسى كه بر اذيّت و آزار مردم و دشنام آنها به خاطر تو شكيبايى ورزد، چيست ؟
فرمود : [اى موسى !] او را در سختى‏هاى روز قيامت، كمك خواهم كرد.
گفت : خدايا ! پاداش كسى كه از خوف تو گريه كند، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! چهره او را از آتش، نگه خواهم داشت و او را از وحشت روز قيامت، ايمن خواهم ساخت.
گفت : خدايا ! پاداش كسى كه براى شرم از تو خيانت را ترك كند، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! او در روز قيامت، در امان است.
گفت: خدايا! پاداش كسى كه اطاعت كنندگان تو را دوست بدارد، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! او را بر آتش [غضب‏] خود، حرام خواهم ساخت.
گفت : خدايا! سزاى كسى كه از روى قصد و عمد، مؤمنى را بكشد، چيست ؟
فرمود : [اى موسى!] در روز قيامت، نظر رحمت به او نخواهم داشت و از لغزش وى در نخواهم گذشت.
گفت : خدايا! پاداش كسى كه كافرى را به اسلام دعوت كند، چيست ؟
فرمود : اى موسى! او را در روز قيامت، اذن خواهم داد كه براى هر كسى كه بخواهد، شفاعت كند.
گفت: خدايا! پاداش كسى كه نمازها را در اوقاتش ادا كند، چيست ؟
فرمود : [اى موسى!] خواسته‏هايش را اجابت خواهم كرد و بهشتم را بر او مباح خواهم ساخت.
گفت : خدايا ! پاداش كسى كه از ترس تو وضو را كامل كند، چيست ؟
فرمود : [اى موسى!] او را در روز قيامت، در حالى بر مى‏انگيزانم كه نور درخشانى در ميان چشمانش باشد.
گفت: خدايا! پاداش كسى كه براى رضاى تو، ماه رمضان را روزه بگيرد، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! او را در روز قيامت، در جايى قرار خواهم داد كه از [هول و وحشت‏] آن روز نترسد.
گفت : خدايا ! پاداش كسى كه براى مردم روزه بگيرد، چيست ؟
فرمود : اى موسى ! ثواب او، مانند كسى است كه روزه نگرفته است».


1.الأمالى. صدوق : ص ۲۷۶ ح ۳۰۷. بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۳۲۷ ح ۴.