۳۵۸۸
ذَمُّ المَدحِ
۱۸۶۶۸.سنن ابن ماجة :أمَرَنا رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله أن نَحثُوَ في وُجوهِ المَدّاحِينَ التُّرابَ.۱
۱۸۶۶۹.سنن أبي داوود :جاءَ رجُلٌ فأثنى على عُثمانَ في وَجهِهِ. فأخَذَ المِقدادُ بنُ الأسوَدِ تُرابا فَحَثا في وَجهِهِ. و قالَ : قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إذا لَقِيتُمُ المَدّاحِينَ فاحثُوا في وُجوهِهِمُ التُّرابَ.۲
۱۸۶۷۰.المحجّة البيضاء :رُوِيَ أنّ رجُلاً مَدَحَ رجُلاً عِندَ النَّبيِّ صلى الله عليه و آله. فقالَ صلى الله عليه و آله: وَيحَكَ ! قَطَعتَ عُنُقَ صاحِبِكَ لَو سَمِعَها ما أفلَحَ. ثُمّ قالَ : إن كانَ لا بُدَّ أحدُكُم مادِحا أخاهُ فَلْيَقُلْ : اُحِبُّ فُلانا و لا اُزَكّي علَى اللّه ِ أحَدا. حَسيبُهُ اللّه ُ إن كانَ يَرى أنّهُ كذلكَ.۳
۱۸۶۷۱.سنن أبي داوود :أنّ رجُلاً أثنى على رجُلٍ عِندَ النَّبيِّ صلى الله عليه و آله. فقالَ لَهُ : قَطَعتَ عُنُقَ صاحِبِكَ. ثلاثَ مَرّاتٍ. ثُمّ قالَ : إذا مَدَحَ أحَدُكُم صاحِبَهُ لا مَحالَةَ فلْيَقُلْ : إنّي أحسَبُهُ كما يُريدُ أن يَقولَ. و لا اُزَكِّيهِ علَى اللّه ِ.۴
۳۵۸۸
نكوهش ستايش
۱۸۶۶۸.سنن ابن ماجة :رسول خدا صلى الله عليه و آله به ما فرمود كه به صورت مدح گويان خاك بپاشيم.
۱۸۶۶۹.سنن أبى داوود:مردى نزد عثمان آمد و از او ستايش كرد. مقداد بن اسود مشتى خاك برداشت و به صورت او پاشيد و گفت: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هرگاه مديحه گويان را ديديد، به صورتشان خاك بپاشيد.
۱۸۶۷۰.المحجة البيضاء:روايت شده كه مردى در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله مردى را مدح كرد. حضرت فرمود: واى بر تو! گردن رفيقت را بريدى. اگر اين مدح تو را بشنود، رستگار نمى شود. سپس فرمود: اگر يكى از شما ناگزير خواست برادرش را بستايد، بگويد: فلانى را دوست دارم. ولى از باطن و عاقبت هيچ كس خبر ندارم، حسابش با خداست، اگر برادرش را خوب و شايسته مى بيند.
۱۸۶۷۱.سنن أبى داوود : ( ـ به نقل از پدرش ـ ) : مردى در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله مردى را ستود. پيامبر سه بار به او فرمود: گردن رفيقت را بريدى. آن گاه فرمود: هرگاه فردى از شما ناچار از ستودن دوست خود شد، بگويد: خيال مى كنم اين گونه است و نظرش را بگويد، اما از باطن و عاقبت كار او خدا آگاه است.
1.سنن ابن ماجة : ۲/۱۲۳۲/۳۷۴۲.
2.سنن أبي داوود : ۴/۲۵۴/۴۸۰۴.
3.المحجّة البيضاء : ۵/۲۸۳.
4.سنن أبي داوود : ۴/۲۵۴/۴۸۰۵.