برنامه کلاسهای آموزشی مرکزنجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) – زمستان 90
|
18 - 16
|
18 - 16
|
شنبه
|
اخترفیزیک
|
نجوم رصدی
|
یکشنبه
|
نجوم کروی
|
-----
|
دوشنبه
|
مکانیک سماوی
|
عکاسی عمومی و دیجیتال
|
سه شنبه
|
عکاسی نجومی
|
-----
|
چهارشنبه
|
نجوم و ماورا
|
-----
|
پنجشنبه
|
-----
|
-----
|
شهریه کلاسها 000/20 تومان می باشد.
شماره حساب سیبا 0101639030005 بانک ملی
آغازکلاسها : 23 بهمن ماه 90 به مدت 10 جلسه
رعایت حجاب اسلامی جهت خواهران (پوشش چادرمشکی ) الزامی می باشد.
تلفن : 55951286- 51223337
عناوين مباحث كلاسهاي مقدماتی
اخترفيزيك: تـاریخ ستـاره شناسی-قـوانین کپلر و نیـوتن- فیـزیک سیـارات- فیـزیک خـورشید- ساختـار و تحـول ستارگـان، مبـانی نسیبت خـاص ونسبیت عـام- كيهـان شنـاسی(مدل انیشتین- فـریدمن –بیگ بنگ-مدل هـاوکینگ)، كهكشان شنـاسی، دينـاميك سيـارات. (مدرس آقای مهدی دانشیار)
نجوم كروی (اخترشناسی گوی وار): حرکات زمین وماه ، سامانه زمان ، جهت يابي ، کره سماوی ، دستگاههای مختصات نجومی ، نقشه آسمان ،دایره البروج ، شرایط طلوع وغروب ستارگان ، طلوع وغروب خورشید ، گرفت های خورشیدوماه ، نرم افزارشبیه سازآسمانstarry night و... (مدرس آقای علی اصغر لطفی)
عناوين مباحث كلاسهاي عمومی
عكاسي عمومی و دیجیتال: تاریخچه عکاسی – عکاسی دیجیتال- عکاسی آنالوگ- بدنه دوربین- لنزهای دوربین- انواع دوربین - کادربندی – انواع فیلتر- کاربرددوربین پانوراما.(مدرس آقای سیدحسن سلطانی)
نجوم رصدی : نجوم رصدی از آغاز تا کنون - روشهای پیمایش در آسمان - سیستم مختصات انواع مختلف ابزارها و نقشه های نجومی - تجارب رصدی در روشهای کار با ابزار های نجومی - بررسی انجام پروسه یک پروژه رصدی - نحوه گزارش نویسی - چگونه یک رصدگر قوی باشیم. ( مدرس آقای علی ابراهیمی )
نجوم و ماوراء : ترمینولوژِی نجوم و متافیزیک - نجوم و آفرینش - نجوم و الهیات - نجوم و ادیان - نجوم و قرآن - نجوم و روانشناسی - نجوم و جامعه شناسی - نجوم ، علم و فن آوری - نجوم کل نگر - نجوم و آخرالزمان (مدرس آقای حائری)
عناوين مباحث كلاسهاي تخصصی
عكاسي نجومی : انواع فیلمهای عکسبرداری - اصول عکسبرداری از ماه ، خورشید و گرفتها - اصول عکسبرداری دورقطبی - اصول عکسبرداری استوای سماوی و دایرة البروج - اصول عکسبرداری نقطه ای و گسترده - اصول عکسبرداری خوشه ای ( مدرس : آقای سیدحسن سلطانی )
مکانیک سماوی : اصول مکانیک سماوی - قوانین حرکت سیارات - تعیین وضع سیارات بروی مدار - تعیین مدار دنباله دارها - تقویم نجومی سیاره ها و دنباله دارها - حرکت سیارات نسبت به زمین.( مدرس آقای مهدی دانشیار )
*****************************************
╤ رصدخانه عبدالرحمن صوفی رازی
عبدالرحمن صوفی رازی از منجمین و دانشمندان بنام ایران و جهان ( به نام ZUFI در فرهنگ نامه ناسا) است كه در سال 282 هجری قمری در شهرری متولد شد و رصد اجرام آسمانی را بدون داشتن تلسكوپ به انجام رساند و نخستین دانشمندی بود كه كهكشان آندرومدا را با چشم دیده و كشف آن را به نام خود ثبت كرد . از فعالیت های علمی او می توان به تعیین اندازه نصف النهار شیراز ، ابداع علم نور سنجی در ستارگان ، ساخت مدل كره آسمان و مشخصكردنمواضع دقیق جرمهای آسمانی بر روی آن ،( این پلانتاریوم در موزه شهر قاهره قرار دارد) اشاره كرد . همچنین كتاب صورالكواكب از آثار این دانشمند بزرگ است. شایان ذكر است برخی از دهانه های شهاب سنگی كره ماه به پاس خدمات ارزنده او به نام وی در مدار 22 درجه جنوبی و نصف النهار 13 درجه در كره ماه ثبت شده است. این محقق در سال 365 هجری قمری در شهر شیراز وفات یافت و در همان شهر به خاك سپرده شد. برای پاس داشت مقام و الای این دانشمند بزرگ رصدخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم به نام او آذین یافته است.
رصدخانه عبدالرحمن صوفی رازی ، دارای یك گنبد دوار به قطر 4 متر و دریچه بازشو به عرض یك متر است كه یك دستگاه تلسكوپ انكساری مدل سلسترون ED7_ 180 با فاصله كانونی 1000 میلیمتر و قطر عدسی شیئی 180 میلیمتر در آن قرار گرفته است . این تلسكوپ كه توانائی بزرگنمائی 30 الی 500 برابر (به كمك عدسی بارلو) را داراست ،مجهز به رایانه كوچك ویژه(NGC-Max ) و پدل(دستگاه كنترل حركت) است كه با استفاده از آنها میتوان با دقت و تنها با درج مختصات اجرام آسمانی به آسانی نسبت به رصد آنها اقدام نمود. همچنین تلسكوپ مجهز به دستگاه CCD (آشكار سازی رایانه ای) از نوع ST8 است كه با اتصال به تلسكوپ و دستگاه رایانه ، میتـوان تصـاویر الكترونیكی از اجرام آسمانی را ثبت و با بهره گیری از نرم افزارهای موجود به تحلیل و مطالعه بر روی آنها پرداخت. همچنین برای رصد های خارج از محوطه ، تلـسکوپ 18 اینچ ویکسن نـیوتنی تمام اتوماتیک مورد اســتفـاده قرار می گیرد . همچنین برای رصدهای خارج از محوطه ، تلسکوپ هشت اینچ ویکسن نیوتونی تمام اتوماتیک ، دوربین دوچشمی 120*20 ، تلسکوپ ده اینچ دابسونی و پنج تلسکوپ مشابه دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرد .
╤ رصد خانه عهد ابومحمود خجند رازی
ابومحمود حامد بن خضر خجندی رازی : وفات او را حدود 390 هجری دانسته اند او منجم و ریاضی دانی معروف بود و به رصدهای نجومی چندی پرداخت كه از آنجمله می توان از تعیین میل دایرõ البروج (میل كلی) و اندازه گیری عرض جغرافیایی ری نام برد. او با ابوریحان در ری ملاقات داشته و با وی مراوده و مباحثه می كرده است . ابوریحان درباره او گفته است كه یگانه عصر خویش در صنعت اسطرلاب و آلات نجومی بود او بنیانگزار اولین رصدخانه علمی در ایران در حدود 1000 سال پیش می باشد. پس بنا به یاد این دانشمند فرزانه رصدخانه ای به سبك رصدخانه ری باستان در مجموعه ساخته شده است.
رصدخانه عهد ابومحمود خجند رازی در مجموعه مركز نجوم آستان مقدس ، دارای اطاقی به صورت 6 ضلعی و گنبدی به قطر حدود 6 متر است كه وسایل رصدی قدیمی در آن نهاده شده است . از قبیل ربع جداری كه از زمانهای قدیم با این دستگاه میتوانستند ارتفاع خورشید ،ظهر شرعی و همچنین فصلهای مختلف را مشخص نمایندو ذات الشعبتین كه دستگاهی برای اندازه گیری ارتفاع اجرام آسمانی(ماه ، ستارگان ، سیارات) از افق بود و همچنین كره فلكی و اسطرلاب از ابزار رصدی این مجموعه زیبا می باشد.
╤ كتابخانه تخصصی نجوم
كتابخانه تخصصی نجومی آستان مقدس به عنوان تنها مجموعه تخصصی موجود در ایران كه بیش از 3000 عنوان كتـابهای فـارسی، عـربی، انگلیسی و نجومی را در خـود جای داده است. همچنین معتبرترین مجلات تخصصی جهان نظیر Sky & Telescope و Astronomy نیز بطور ماهانه دریافت و برای مطالعه در اختیار عموم علاقمندان و دانش پژوهان قرار می گیرد.
╤ لابراتوار عكاسی
بـا تـوجه بـه امكان عكسبرداری توسط تلسكوپ از اجرام آسمانی یك لابراتوار اختصاصی برای ظهور و چاپ عكـس های رنـگی ، سیاه و سفید با تمامی تجهیزات مورد نیاز اعم از اگراندسیور ، داروها و سایر موارد جانبی ، درجوار رصدخانه تاسیس شده كه به ویژه برای برگزاری نمایشگاههای عكس ، مورد استفاده قرار می گیرد . تاكنوننمایشگاههایياز عكسهای خسوف و كسوف، سیارات منظومه شمسی ، سحابی ها و … در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.
╤ تماشاگه تقویم « عبدالغفار نجم الدوله»
این تماشاگه تقویم كه اولین تماشاگه تقویم در ایران است به همت استاد محمدرضا صیاد از اساتید تقویم كشور در مركز نجوم بنیانگذاری شد در این تماشاگه مراحل شكل گیری تقویم هجری شمسی از دوران گذشته تا عصر حاضر به نمایش گذاشته شده است.و همچنین پژوهش و کارشناسی در مورد مسائل تقویمی ( اوقات شرعی ، قبله و ...) از دیگر خدمات ارائه دهنده این قسمت است .
╤ دوره های آموزشی
مركز نجوم آستان مقدس فعالیت آموزشی خود را به طور رسمی از سال 1379 و با ارائه دوره های ویژه برای دانشجـویان دانشـكده عـلوم حدیث و حوزه علمیه آستان آغاز كرد و از سال 1380 دوره های مختلف مقدماتی، نجومكروی، نجوم محاسباتی عكاسی نجومی ، طراحی و ساخت سیستمهای خورشیدی ، مدلسازی ستارگان ، فضا و زمان ، اختر شناسی هسته ای و هواشناسی زیر نظر استادان نجوم كشور برای عموم برادران و خواهران علاقمند اعم از دانش آموزان ، دانشجویان ، طلاب ، سایر داوطلبان دایر شده است .به دانش آموختگان ، پس از پایان دوره مدرك ویژه ای اعطا می شود.
از دیگر برنامه های آموزشی ، معرفی ابزار آلات نجومی از قبیل GPS ، افلاك نما ، تئودلیت ، دوربین دوچشمی ، تلسكوپ ، CCD (آشكار سازی كامپیوتری) ، تلسكوپ رادیوئی به علاقمندان است.
╤ فعالیتهای رصدی و سمینارهای نجومی
- دانشآموختگان در مركز، علاوه بر شركت در دوره های تئوری ، درس های عملی ستاره شناسی را نیز در برنامه های رصد شبانه و یا شركت در گروه های رؤیت هلال ماه فرا می گیرند.
- در هر فصل و به مناسبت های گوناگون سمینارهای نجومی با حضور كارشناسان و اساتید كشور ، پیرامون علوم ستاره شناسی و اتفاقات نجومی برگزار می شود كه تا به حال یکصد نشست علمی ـ تخصصی در مركز نجوم برای 860 نفر برگزار گردیده است.
- برگزاری 24 دوره آموزشی با 8 عنوان كلاس برای 20000 نفر از علاقه مندان درباره علوم نجوم و انجام ده ها پروژه تحقیقاتی در زمینه تقویم ، اوقات شرعی ، انرژی خورشیدی .
- انجام سه پروژه تحقیقاتی درباره تقویم .
╤ نمایشگاه دائمی عكس كوشیار گیلانی
در این نمایشگاه تصاویری كه از ساختار و تحول ستارگان « قبل از تولد ، تولد،مرگ» و سیارات و خورشید توسط تلسكوپ این مجموعه عكسبرداری شده در معرض دید علاقه مندان قرار می گیرد.
این نمایشگاه به نام منجم فرزانه قرن چهارم هجری كوشیار گیلی مزین شده است.
╤ كتابخانه الكترونیكی خواجه ابوالفضل هروی رازی
در راستای گسترش دانش به سبك نوین و دسترسی علاقهمندان منابع سمعی و بصری پیرامون پدیده های نجومی ، كتابخانه الكترونیكی مركز با داشتن بیش از 2000 عنوان كتاب (e _ book ) و بیش از 200 عنوان حلقه نوار ویدئوئی و CD افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.
و این مجموعه به نام خواجه ابوالفضل هروی منجم و ریاضی دان مشهور قرن سوم و چهارم هجری و طراح قضیه فرما نامگذاری شده است.
╤ مركز اطلاعات هواشناسی
از آنجاكه مكمل كاووشها و پژوهشهای رصدی دانستن اوضاع جوی و دمای منطقه و مقدار رطوبت محیط می باشد . مركز هواشناسی با تجهیزات هواشناسی مورد نیاز مجهز و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
╤ واحد تعیین قبله
این واحد با دارا بودن کارشناسان خبره انحراف قبله را با استفاده از نرم افزارها و ادوات رصدی مدرن با دقت ثانیه قوسی تعیین و شاخص گذاری می نماید متقاضیان می توانند جهت گرفتن وقت تعیین قبله از سراسر کشور با شماره تلفن های مرکز نجوم تماس حاصل فرمایند .
╤ مركز مطالعات ستاره شناسی رادیوئی شهرری
ببا توجه به اینكه تكنولوژی كنونی ستاره شناسی در جهت بازه های غیر نورانی ستارگان جهت گرفته و پهنه های رادیوئی ستارگان را محور توسعه علمی قرار داده است لذا مركز نجوم با بهره گیری از آنتن به مساحت 27 متر مربع اقدام به رصد رادیوئی خورشید و سیارگان و ثبت اطلاعات آن در رایانه با نرم افزارهای مخصوص نموده است.
╤ مركز اسناد
در این مركز كه به همت استاد محمدرضا صیاد پژوهشگر نمونه كشور بنیان آن نهاده شده اسناد مربوط به فعالیتهای مركز نجوم به روایت تصاویر نگهداری و در بعضی از موارد در معرض دید عموم
قرار می گیرد.
╤ آسمان نما و خانه علم
مركز آسمان نما و خانه علم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام در ایام خجسته میلاد رسول اكرم (ص) در روز پنجشنبه هفدهم اردیبهشت 1383 افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت مركز آسمان نما و خانه علم ، متشكل از افلاك نما ، خانه علم ، افلاك نمای مسطح ، نمایشگر انفجار بزرگ ، بازارچه نجومی و مجموعه ای به عنوان نمایشگاه اختراعات دانش پژوهان كلاسهای علمی ـ تخصصی مركز نجوم آماده بازدید دانش آموزان و علاقمندان است.
╤ خانه علم
محیطی علمی ـ تفریحی كه در آن امكاناتی فراهم آمده است تا عموم مردم خصوصاً نوجوانان بتوانند از طریق مشاهده ، لمس ، آزمایش ، گوش دادن و مطالعه و استفاده از كامپیوتر در معرض پدیده های مختلف علمی در زمینه های مختلف علوم پایه (ریاضی ، شیمی ، زیست و زمین شناسی ) و تكنولوژی قرار گیرند.
تابلوی تصاویر پنهان ، رادیوی دستی ، گویهای نیوتونی ، تابلوی تصاویر متحرك ، تابلوی امواج مافوق صوت ، تابلوی انفجار بزرگ ، مجموعه ای از تجهیزات و سیستمهای خورشیدی ، آزمایشات فیزیكی و مكانیكی ، اختراعات نفرات برتر جشنواره خوارزمی ، دستگاه لیساژور ، دستگاه گفتگوی با تأخیر نمونه ای از تجهیزات به نمایش درآمده در خانه علم است.
هر كدام از تجهیزاتی كه در تالار علم قرار دارد به نوبه خود بیان گر یك حركت علمی می باشند به طور مثال تجهیزاتی كه در قسمت میانی خانه علم قرار دارند بیانگر بعضی از پدیده هایی می باشند كه در زندگی روزمره ما اتفاق می افتد و مابیشتر وقتها بی تفاوت از كنار آنها رد می شویم لیكن در این محیط به راحتی با فشار دادن یك دكمه آن پدیده علمی را تجربه می كنیم در قسمت ابتدائی خانه نیز تجهیزاتی قرار گرفته است كه آزمایشات مربوط بـه دوران تحصیل را برای جوانان تداعی می كند این بخش شامل آزمایشاتی است كه مربوط به مقطع دبیرستان می شود و در انتهای سالن نیز وسایلی قرار دارد كه مربوط به مقطع راهنمائی می باشد این وسیله كه مشتمل از یك آب نمای زیبا به همراه توربین آبی می باشد در حقیقت چند كار انجام می دهد یكی شبیه سازی تولید برق در دهانه رودخانه ها و دیگری ایجاد صدایی دل انگیز با دامنه ای مناسب برای تمدد اعصاب.
╤ افلاك نما
مجموعه ای از ابزارهای مختلف كه موقعیتهای گوناگون زمین ، ماه ، خورشید و اجرام آسمانی دیگر را جهت آشنایی مقدماتی با اخترشناسی نمایش می دهد . «چین لوچیه» منجم چینی در سال 463 م نخستین آسمان نما را ساخت .
افلاك نمای این مركز از نوع E – 5 كه قابلیتهای ذیل را دارا می باشد:
ـ نمایش 1024 ستاره در نیمكره شمالی و جنوبی
ـ نمایش عرض جغرافیایی از استوا تا قطب شمال
ـ نمایش 88 صورت فلكی در نیمكره شمالی و جنوبی
ـ نمایش سیارات منظومه شمسی
ـ نمایش ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی
ـ دارای مختصات تصویری خط استوا ، دایره البروج و نصف النهار .
ـ نمایش تصاویر صورتهای فلكی ، وضعیت طلوع و غروب خورشید و نمایش كهكشان راه شیری.
╤ بازارچه نجومی
این غرفه كه در سالن آسمان نما و تالار علم قرار دارد به ارائه محصولاتی از قبیل : CD و DVD های علمی ، نجومی ، مستند فضایی ، وسایل كمك آموزشی نجومی ، كتابهای علمی و نجومی ،نقشه های جغرافیایی ،لوازم جانبی رایانه و غیره به دانش پژوهان و بازدید كنندگان علاقمند پرداخته است.
╤ نمایشگاه مطالعات طبیعی شهرری
در ایـن نمـایشگاه در راستـای معرفی شهرری از لحاظ محیط زیست و عوارض طبیعی ، نمایشگاهی از کانی ها و سنگ های محیط به همراه گونه های گیاهی و جانوری آن در محوطه آسمان نما و تالار علم به نمایش گذاشته شده است
╤ محصولات نجومی
اسطرلاب نجومی
وسیله ای که به مدد آن می توان با توجه به وقعیت منطقه و فصل و زمان رصد ، صور فلکی موجود در آسمان منطقه را پیدا کرده و مشخص نموده چه ستاره ای در بالای سر ، چه ستاره ای در حل طلوع و چه ستاره ای در حال غروب است .
مجله نجومی روشنان آستان
این مجله علمی نجومی با کمک پژوهشگران مرکز بصورت فصل نامه در قالب ویژه نامه هایی علمی به چاپ می رسد که تا کنون یعنی از 1387 تا 1391 ، 17 شماره از آن به چاپ رسیده است .
ماکت شهر خورشیدی
این ماکت نمونه ای از یک شهر ایده آل و سالم می باشد که انرژی مورد نیاز خود را در سطح روشنایی شهری ، مصرف خانوارها و اتومبیل ها از طریق انرژی خورشیدی تأمین می نماید .
نمایشگاه کانیها
این نمایشگاه به همت سرکار خانم مفاخری از پژوهشگران زمین شناسی جزیره هرمز به مجموعه خانه علم اضافه گردید که در آن انواع و اقسام کانیهایی که در اقلیم ایران وجود دارد جمع آوری و با توضیحات علمی در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است .
کتاب آکرمنالانوس
این کتاب اثر خواجه نصیرالدین طوسی به اهتمام سرکار خانم افشار و زیرنظر دکتر جعفر آقایانی چاووشی بمناسبت سال جهانی خواجه نصیرالدین طوسی در زمینه نجوم کروی است که برای اولین بار در کشور منتشر گردیده است .
╤ شرایط بازدید از مركز
عموم علاقمندان می توانند ضمن تماس با شماره تلفن 55951286 یا مراجعه به مركز واقع در ضلع جنوبی حرم مطهر ، دانشكده علوم حدیث ، نسبت به كسب اطلاعات بیشتر در خصوص دوره ها و برنامه های عمومی مركز ، كسب اطلاع نمایند.
* در یازدهم اسفند 1390 همزمان با همایش ابوریحان عالم نجوم ، ریاضی و علوم تجربی سایت آسمان عظیم به آدرس www.asemaneazim.ir طراحی و افتتاح گردید .