رابرت گندلر و جی گابانی، دو منجم آماتور، رازهای کهکشان M106 را با تصویری نجومی و با کمک تلسکوپ هابل آشکار کردند.
-کهکشان M106، امتیاز تصویر: NASA, ESA, گروه و بخش آرشیو هابل (STScI/AURA)
R. Gendler و J. GaBany
دو منجم آماتور که در واقع عکاسان نجومی هستند با کمک اطلاعات تلسکوپ فضایی هابل، یکی از بهترین تصاویری که تا به حال از کهکشان مارپیچی M106 دیده شده را گردآورده‌اند. این کهکشان تقریباً ۲۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و به نسبت استانداردهای کیهانی همسایه‌ی راه شیری، آن‌هم درخشان‌ترین و نزدیک‌ترین کهکشان مارپیچی، محسوب می‌شود. به جز ظاهرمعمولی آن که شبیه به بی‌شمار کهکشان دیگر است M106 رازهای گوناگونی در خود دارد. اما نکته‌ی جالب این است که با استفاده از داده‌های تلسکوپ هابل و رصدهای منجمان آماتور، رابرت گندلر و جی گابانی، این رازها برما آشکار شده‌اند.
رابرت گندلر با بررسی آرشیو هابل، در واقع تصویری موزاییکی از مرکز کهکشان M106 تولید کرد و با استفاده از رصدهای خودش و جی گابانی، بخش‌هایی از کهکشان را که در تصاویر هابل کم‌تر دیده می‌شدند یا کم‌تر پوشش داده شده بودند را در کنار تصویر مرکز کهکشان قرار دارد. در نتیجه در تصویر نهایی، بخش‌هایی از کهکشان آشکار شده‌اند که هیچ اطلاعاتی از آن‌ها در تصاویر هابل وجود ندارد.
در قلب این کهکشان مانند بیشتر کهکشان‌های مارپیچی، سیاه‌چاله‌ای ابرپرجرم خفته است. البته درست نیست بگوییم، «خفته است» زیرا این سیاه‌چاله درواقع بیدار و فعال است و حریصانه مواد را می‌بلعد. همین‌طور که گاز به سوی سیاه‌چاله در حرکت است، داغ می‌شود و تابش‌های ریزموج درخشان و قدرتمندی ساطع می‌کند.
تا به حال دانشمندان تصور می‌کردند که این کهکشان دو بازوی مارپیچی دارد در حالی‌که این تصویر جدید نشان می‌دهد که M106 چهار بازو دارد. این جفت بازوی جدید در تصاویر نور مرئی به صورت حلقه‌های شبح‌وار گاز دیده می‌شوند به همین علت اخترشناسان گمان می‌کردند که به تابش ریزموجی که از سیاه‌چاله منتشر می‌شود، می‌نگرند در حالی‌که ماهیتی کاملاً متفاوت داشتند. این بازوها در طول‌موج‌های رادیویی و پرتو ایکس واضح‌ترند و البته متفاوت با بازوهای معمولی کهکشان‌ها نه از گاز که از ستاره‌ها شکل گرفته‌اند و منشأ این ستاره‌ها مشخص نیست.
هنگامی‌که که مواد با شدت با فوران‌هایی از مرکز کهکشان خارج می‌شوند و در میان مواد کهکشانی دیگر با سرعت حرکت می‌کنند گاز پیرامون کهکشان را گرم می‌کنند. این گاز برانگیخته می‌شود و در نتیجه گاز چگال‌تر صفحه‌ی کهکشانی را داغ می‌کند که این گرم شدن خود را با درخشش قدرتمند نشان می‌دهد. اما این گازهای چگال داخلی و نزدیک‌تر به مرکز کهکشان در محدوده‌ای معین قرار دارند و بسیار فشرده‌اند به همین علت است که به شکل خطی مستقیم و صاف دیده می‌شوند. اما چه بر سر گازی می‌آید که چگالی کم‌تری دارد؟ این گازها دقیقاً در خلاف جهت جت‌های مرکز کهکشان‌ها حرکت می‌کنند و با ظاهری منحنی‌وار خارج از قرص کهکشانی حرکت می‌کنند که همین بازوهای قوس‌دار سرخ را در تصویری که می‌بینید می‌سازند.
با این‌که از نام M106 پیدا است که در فهرست مسیه قرار دارد اما در واقع چارلز مسیه آن را کشف نکرده بود و طبیعتاً در فهرست خود نیاورده بود. این کهکشان را Pierre Méchain همکار مسیه کشف کرد اما در طول عمرش این کهکشان به فهرست اضافه نشد و همراه با شش کهکشان دیگر در قرن بیستم در فهرست مسیه قرار گرفت.
-منبع:canot.ir
